Meldpunt en meldplicht voor meer veiligheid op school

Omdat elke leerling zich vrij en veilig moet kunnen voelen op school, komt er een meldpunt voor leerlingen en ouders, een meldplicht voor scholen bij ernstige incidenten en gaat de Inspectie eerder en harder ingrijpen. Dat is nodig, omdat nog altijd tienduizenden leerlingen worden gepest en lastiggevallen. “Dat raakt me heel erg, en het maakt me strijdbaar”, aldus minister Dennis Wiersma van Onderwijs.

Minister Wiersma vindt dat iedere leerlingen zich veilig en vrij moet voelen op school. Er zijn tienduizenden leerlingen die zich niet veilig voelen. Daarom neemt hij een aantal extra maatregelen, zodat de situatie verbetert. Voor leerlingen en ouders komt er een onafhankelijk meldpunt voor incidenten op gebied van onveiligheid. Dat is nodig omdat bekend is dat veel leerlingen incidenten zoals pesten niet durven te melden op school, en dat als het gemeld wordt er niet altijd iets mee gedaan wordt. Voor incidenten die nog een stap verder gaan, komt er een meldplicht voor scholen. Want vooralsnog melden niet alle scholen ernstige incidenten, aldus de minister.

Scherper toezicht

De Inspectie gaat eerder en harder ingrijpen als een school niet veilig lijkt voor alle leerlingen. Om dat mogelijk te maken, gaan scholen meer informatie doorgeven over sociale veiligheid op hun school. Daardoor kan er sneller ingegrepen worden als dat nodig blijkt. En als de situatie dan niet snel genoeg verbetert, wordt er ook sneller ingegrepen.

Een ander aspect van vrij en veilig onderwijs is het tegengaan van de verspreiding van antidemocratische, anti-integratieve en/of anti-rechtstatelijke denkbeelden in het formele en informele onderwijs. Het kabinet wil ook daar bovenop zitten en in die gevallen sneller en beter ingrijpen. Doel is te voorkomen dat jongeren denkbeelden meekrijgen die de rechtsstaat ondermijnen, dat ze vervreemden van de samenleving en zo bijdragen aan polarisatie. In de eerste plaats draagt de nieuwe burgerschapswet hieraan bij. Daarnaast wint het kabinet de komende tijd verder advies in bij de landsadvocaat en verzamelt het signalen van vermoedelijke misstanden.

Grensoverschrijdend gedrag

Vorig jaar voelden 9 op de 10 leerlingen zich (heel) veilig op school. Dat betekent ook dat 1 op de 10, dus tienduizenden leerlingen, zich niet veilig en vrij voelen. Meisjes waren in 2021 vaker slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag dan in 2018. Lhbt-leerlingen voelen zich minder veilig dan in 2018, en zij worden vaker opzettelijk lastiggevallen. Leerlingen willen ook minder graag vrienden zijn met lhbt-leerlingen en het minst graag met transgendermeisjes.

Debat sociale veiligheid

Woensdag 9 maart staat er een commissiedebat gepland over sociale veiligheid op school. De onderwijsvakbonden, waaronder de AVS, onderstrepen het belang hiervan en vragen nogmaals aandacht voor de positie van het onderwijspersoneel binnen het veiligheidsbeleid van scholen. “Voor een professionele cultuur en professionele autonomie is sociale veiligheid voor het personeel cruciaal. Te vaak krijgen we signalen dat onderwijspersoneel zich niet durft uit te spreken, ook als het alleen maar het verspreiden van informatie van de vakbond betreft.”

Onderwijspersoneel moet kunnen rekenen op een veilige werkomgeving en moet ook voorwaarden kunnen scheppen voor een veilige leeromgeving voor de leerlingen. Dit vraagt om een integrale benadering van het schoolveiligheidsbeleid naar zowel leerlingen als personeel. Daarom vragen de AOb, CNV Onderwijs, FNV, FvOv en AVS al sinds 2019 om een verbreding van de Wet sociale veiligheid op scholen naar leerlingen èn personeel. (zie downloads voor de brief)