Veelgestelde vragen

Het kabinet vindt onderwijs erg belangrijk voor het cognitieve, emotionele en sociale welzijn van kinderen, adolescenten en jongvolwassenen. Daarom heeft het de hoogste prioriteit om het onderwijs voor alle leerlingen zoveel mogelijk fysiek door te laten gaan, met zo min mogelijk restricties. Vanaf 25 september vervallen vrijwel alle maatregelen die nu nog gelden binnen de onderwijsinstellingen, alleen de basisregels om verspreiding van het coronavirus te voorkomen en de inzet van preventieve zelftesten in het VO en in het PO (voor medewerkers) blijven gelden. Ook de Generieke Kaders (PO/KO en V(S)O)van het RIVM blijven in aangepaste vorm van kracht.

We moeten nog steeds voorzichtig blijven. De basismaatregelen ten aanzien van hygiëne en gezondheid blijven wel van kracht. Dat houdt onder andere in:

- Regelmatig en goed handen wassen;

- Niezen en hoesten in de elleboog;

- Bij klachten passend bij corona thuis blijven en jezelf laten testen bij de GGD;

NB: deze basisregels gelden ook voor gevaccineerde personen.

Daarnaast blijven de andere adviezen uit de generieke kaders van het RIVM voor kinderopvang en primair onderwijs en voor voortgezet onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs gelden. Bijvoorbeeld als het gaat om ventilatie en samenwerking met de GGD bij bron- en contactonderzoek.

Per 12 juli 2021 is de handreiking neusverkouden kinderen (de snottebellenrichtlijn) verruimd: bij verkoudheidsklachten zoals keelpijn of niezen mogen kinderen tot en met de basisschoolleeftijd naar school en naar de kinderopvang, en krijgen ze geen testadvies meer.

Wanneer iemand positief is getest op het coronavirus, doet de GGD een bron- en contactonderzoek om de verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Een besmet persoon wordt gebeld door een GGD-medewerker. Samen gaan zij op zoek naar:

- door wie de persoon is besmet (de bron);

- met wie de besmette persoon in contact is geweest (de contacten);

- welke mensen mogelijk zijn besmet met corona.

Contacten worden geïnformeerd over hun besmettingsrisico en welke maatregelen zij moeten nemen. BCO is een belangrijk onderdeel van de bestrijding van de pandemie.

Het BCO in het primair onderwijs wordt met ingang van 20 september 2021 versoepeld. In het basisonderwijs en het speciaal onderwijs vervalt het quarantaineadvies voor de hele klas bij een besmette leerling. Het advies om je bij klachten te laten testen bij de GGD blijft gelden. Klasgenoten van het besmette kind kunnen dus in principe allemaal naar school. Eventueel geldt een uitzondering voor kinderen die in nauw contact zijn geweest in de privésfeer. De advisering hierover loopt altijd via de GGD. Bij uitbraken met meerdere besmettingen kan de GGD nog wel aanvullende adviezen geven, waaronder indien nodig een quarantaine- en testadvies voor de hele groep of klas. Het blijft wel van belang om leerlingen en hun ouders te informeren over de besmetting in de groep of klas, zodat in bijzondere omstandigheden, zoals een kwetsbare huisgenoot met een verhoogd risico op ernstig beloop, maatwerk geleverd kan worden in samenspraak met de GGD en eventueel de behandelaar van de huisgenoot.

Per 20 september vervalt het quarantaineadvies voor de hele klas bij een besmette leerling. Bij uitbraken met meerdere besmettingen in een groep kan de GGD nog wel aanvullende adviezen geven, waaronder indien nodig een quarantaineadvies voor de hele groep of klas en individuele nauwe contacten en samenhang met de privé situatie. Het blijft wel van belang om leerlingen en hun ouders te informeren over de besmetting in de groep of klas, zodat in bijzondere omstandigheden, zoals een kwetsbare huisgenoot met een verhoogd risico op ernstig beloop, maatwerk geleverd kan worden in samenspraak met de GGD en eventueel de behandelaar van de huisgenoot.

Het bron- en contactonderzoek (BCO) voor leerlingen is versoepeld. Als een leerling positief getest is, blijft het kind thuis in isolatie. Klasgenoten van de besmette leerling kunnen wel naar school. Ouders ontvangen een brief met het verzoek hun kind nauwlettend in de gaten te houden op het ontstaan van ziekteverschijnselen en te testen bij klachten die passen bij corona. Eventueel kunnen klasgenoten die in nauw contact zijn geweest in de privésfeer (bijvoorbeeld door een speelafspraak bij het besmette kind thuis) wel een quarantaineadvies krijgen. Ook bij een groter aantal besmettingen in de klas kan de GGD er eventueel toe overgaan toch een hele klas een quarantaine- en testadvies te geven. Dit is aan de professionele inschatting van de GGD.

Nee. De gevolgen van de maatregel dat een hele klas in quarantaine moet als er één leerling besmet is, weegt in deze fase met een toenemende vaccinatiegraad niet meer op tegen de bescherming die het biedt. Elke dag niet op school, is er één te veel. Jonge kinderen worden niet of minder ernstig ziek: ze hebben een zéér mild ziekteverloop als ze besmet raken. Ook zijn ze minder besmettelijk dan volwassenen. En de meeste volwassenen om hen heen hebben de mogelijkheid gehad zich te laten vaccineren. Bovendien blijft het advies gelden dat kinderen met klachten (verkoudheidsklachten met koorts, benauwdheid en/of veel hoesten) zich laten testen bij de GGD en thuis de uitslag afwachten. Uiteraard blijven kinderen die corona hebben thuis tot ze, na minimaal 7 dagen na de test, 24 uur klachtenvrij zijn.

Het risico dat een kind zelf ernstig ziek wordt is zeer gering. Jonge kinderen ondervinden over het algemeen nauwelijks ziekteverschijnselen van een besmetting. Daarnaast zijn kinderen minder besmettelijk, is het transmissierisico van kind op volwassene relatief beperkt en is het merendeel van de volwassenen inmiddels gevaccineerd.

Nee. Scholen zijn niet verplicht om afstandsonderwijs te bieden aan een leerling die kortdurend ziek thuis is, dus ook niet aan een individuele leerling die door aan Covid-19 gerelateerde ziekte of quarantaine tijdelijk geen fysiek onderwijs kan volgen. Wel wordt van scholen verwacht dat zij zich inspannen de continuïteit van het onderwijsprogramma te borgen, bijvoorbeeld door huiswerkopdrachten mee te geven. Dit geldt anders voor leerlingen met een kwetsbare gezondheid: daar geldt wel een plicht tot het bieden van een volwaardig programma. Meer informatie hierover staat in het servicedocument voor primair onderwijs.

Bij het BCO wordt eenpersoon als immuun voor SARS-CoV-2 beschouwd als deze:

- 14 dagen of langer geleden een vaccinatieserie heeft afgerond van Comirnaty (Pfizer), Spikevax (Moderna) of Vaxzevria (AstraZeneca); OF

- 14 dagen of langer geleden 1 dosis van een van deze vaccins heeft gekregen na een doorgemaakte SARS-CoV-2-infectie; OF

- 28 dagen of langer geleden het Janssen-vaccin heeft gekregen; OF

- COVID-19 heeft doorgemaakt minder dan 6 maanden geleden.

Dit geldt in het kader van BCO voorlopig ook voor immuungecompromitteerde personen, totdat er specifiekere adviezen geformuleerd kunnen worden voor patiëntencategorieën waarbij vaccinatie onvoldoende beschermen effect blijkt te hebben.

Iedereen die niet voldoet aan de criteria van immuun, wordt als niet-immuun beschouwd.

Nee. Contacten van nauwe contacten hoeven niet zelf ook in quarantaine. Let wel op: als een kind dat nauw contact is zelf ook positief test, dan moeten de contacten van deze leerling mogelijk wél in quarantaine. Volg altijd de adviezen van de GGD.

Quarantaine duurt 10 dagen. Dat is gerekend vanaf het moment dat zij voor het laatst een tijd dicht in de buurt zijn geweest van degene met corona. In die 10 dagen kan een leerling niet naar school. Op of na dag 5 kunnen leerlingen en leraren zich laten testen bij de GGD. Bij een negatieve testuitslag (en geen klachten) kan de leerling/leraar weer naar school komen. Indien de leerling of leraar niet wordt getest, moeten de volledige 10 dagen thuisquarantaine worden afgemaakt.

Na een besmetting kan een persoon weer naar school wanneer hij/zij 24 uur klachtenvrij is én minimaal 7 dagen zijn verstreken na start van de symptomen.

Als een besmetting asymptomatisch was (zonder klachten) dan geldt dat niet-immune personen minimaal 5 dagen na de (positieve) testafname in quarantaine blijven; voor immune personen is dit 72 uur.

Wanneer een leerling in quarantaine zit, kan deze leerling niet naar de noodopvang.

Als enkele leerlingen tijdelijk in quarantaine zitten, wordt scholen gevraagd om zo mogelijk continuïteit te bieden. Er geldt dan geen ‘recht op onderwijs’. Dit is vergelijkbaar met wanneer kinderen thuisblijven als ze kortdurend ziek zijn. De school is niet verplicht om hybride onderwijs aan te bieden, maar kan leerlingen bijvoorbeeld wel huiswerk meegeven of vragen om op afstand mee te doen, terwijl er op school aan andere leerlingen fysiek onderwijs wordt gegeven.

Ja, dit mag de school weigeren met een beroep op de zorgplicht voor een veilig schoolklimaat. Dit is ook het geval als een kind bijvoorbeeld waterpokken heeft. Maak goede afspraken met de medezeggenschap om verrassingen en mogelijke vervelende situaties te voorkomen.

De GGD bepaalt wie tot een nauw contact gerekend wordt, en doet dit vooral in samenspraak met de ouders van de besmette leerling. Dat kunnen dan ook klasgenoten zijn, als die bijvoorbeeld bij de besmette leerling thuis zijn geweest. Scholen hoeven hier geen administratie meer voor bij te houden.

Het is goed om al contact met de GGD te hebben vóórdat een positief geval wordt geconstateerd. Dit kan met het GGD-scholenteam, dat bij elke GGD is ingericht. De maatregelen die een school neemt om contact en het risico op verspreiding te beperken, kunnen worden doorgesproken, net als de juiste contactpersonen, hoe de school de GGD planmatig van informatie kan voorzien bij een besmetting.

Het delen van deze gegevens valt binnen de privacyregels die in Nederland gelden, meer informatie daarover is hieronder te lezen. Het is van belang, met het oog op privacy, dat niet meer gegevens worden uitgewisseld dan strikt noodzakelijk. Het is ook daarom goed om van tevoren contact te hebben met de GGD over welke informatie nodig is. Het wordt aanbevolen om de functionaris gegevensbescherming (FG) goed te betrekken.

Scholen wordt mogelijk gevraagd informatie te verstrekken zodat de GGD kan bepalen op welke dagen een besmettelijke leerling of personeelslid op school was, met wie hij/zij in contact was, en wat de gevolgen daarvan zijn. Het gaat uitsluitend om de volgende gegevens:

- De naam van de leerling die mogelijk als categorie 2 of 3 wordt aangemerkt;

- De geboortedatum van de leerling;

- Het telefoonnummer en/of e-mailadres van de ouder(s) van de leerling;

- Of de leerling op een of meerdere specifieke dagen op school aanwezig was (de presentielijst);

Dit is een limitatieve lijst van persoonsgegevens, het uitwisselen van andere persoonsgegevens en bijzondere persoonsgegevens is hiermee uitgesloten.

Het ministerie van OCW heeft vastgesteld dat een school bepaalde informatie mag geven over personen om de GGD te ondersteunen bij het bron- en contactonderzoek, zoals roosters, groepsvorming en presentie, met een beroep op een ‘gerechtvaardigd belang’ als grondslag. De gegevensverstrekking moet wel noodzakelijk en proportioneel zijn. Het gaat daarom om een limitatieve lijst van niet-bijzondere persoonsgegevens. Er is een handreiking vanuit OCW en GGD GHOR (i.s.m. het RIVM) beschikbaar om scholen en GGD’en te ondersteunen om deze uitwisseling op een effectieve manier vorm te geven. Deze handreiking bevat ook modelpassages die desgewenst gebruikt kunnen worden voor communicatie naar ouders.

Het is raadzaam om contact te leggen met ouders en de medezeggenschap om hen te informeren over het proces van BCO, zodat ze weten wat ze kunnen verwachten. Er komen modelpassages beschikbaar voor een brief of mailing naar ouders. Mocht een ouder het niet eens zijn dat bepaalde informatie wordt verstrekt, dan kunnen ze bezwaar aantekenen.

Het registreren en delen van besmettingen of welke leerling wegens besmetting in quarantaine zit is niet toegestaan. Ook is het niet toegestaan de vaccinatiestatus van personeel te registreren.

Sinds 2 juli jl. kunnen kinderen van 12 tot en met 17 jaar ervoor kiezen om zich te laten vaccineren tegen corona. De minimale leeftijd is 12 jaar. Vanaf deze leeftijd heeft het Europees geneesmiddelenbureau (EMA) het coronavaccin goedgekeurd en heeft het kabinet besloten dat kinderen vanaf 12 jaar zich kunnen laten vaccineren. Kinderen tot 12 jaar worden niet gevaccineerd.

Nee. Testen is nooit verplicht.

Volg de adviezen van de GGD. Testen is altijd vrijwillig. Leerlingen en leraren die uit BCO komen, ontvangen per brief of telefonisch nadere informatie wat het testadvies is en hoe de testen snel kunnen worden ingepland. Heeft een leerling t/m 12 jaar (groep 8) verkoudheidsklachten in combinatie met koorts/en of benauwdheid? Dan is het advies om te testen bij de GGD en thuis te blijven tot de uitslag bekend is.

Testen gebeurt op vrijwillige basis. Dan wordt er dus geen test afgenomen. Volg hierbij het advies van de GGD over wanneer het kind weer naar school mag.

Nee, kinderen worden niet op school getest.

Ja, in het basisonderwijs zijn zelftesten beschikbaar voor niet-immuun onderwijspersoneel dat werkzaam is in het primaire proces, dus niet-immuun personeel dat direct in contact met leerlingen komt. Het doel is om de continuïteit van onderwijs te bevorderen.

Vanwege de hoge vaccinatiegraad onder het personeel (waarschijnlijk boven de 85%) zult u voor de periode tot medio september geen aanvullende zelftesten voor het personeel ontvangen. Voor het personeel dat (nog) niet immuun is, maar wel gebruik wil maken van zelftesten, is de verwachting dat er nog afdoende voorraad beschikbaar is (binnen uw school of eventueel binnen uw bestuur) om aan die vraag te voldoen. Ook is het voor iedereen mogelijk om twee gratis zelftesten te bestellen via www.zelftestenbestellen.nl. Bij signalen dat ook dit onvoldoende is, is het eventueel mogelijk om een spoedbestelling te plaatsen via CoTeRo.Het gebruik van zelftesten is vrijwillig en in aanvulling op bestaande maatregelen om de verspreiding van het virus te beperken.

Meer informatie over zelftesten in het onderwijs is te vinden via de website www.zelftesteninhetonderwijs.nl.

Nee, in het basisonderwijs zijn geen zelftesten beschikbaar voor leerlingen. Dit is wel het geval in het voortgezet (speciaal) onderwijs, voor leerlingen die als niet-immuun worden beschouwd.

Het zelftesten van kinderen onder de 12 jaar wordt nu niet nodig en ook niet wenselijk geacht. Kinderen zijn minder besmettelijk en het transmissierisico van kind op volwassene is relatief beperkt.

De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de vertaling hiervan in de Nederlandse wet bepaalt dat zorgvuldig moet worden omgegaan met de registratie en verwerking van (bijzondere) persoonsgegevens, en dat dit alleen mag als er een goede grond voor is. Het wordt aanbevolen om de functionaris gegevensbescherming (FG) goed te betrekken

Het ministerie van OCW heeft vastgesteld dat een school bepaalde informatie mag geven over personen om de GGD te ondersteunen bij het bron- en contactonderzoek, zoals roosters, groepsvorming en presentie, met een beroep op een ‘gerechtvaardigd belang’ als grondslag. De gegevensverstrekking moet wel noodzakelijk en proportioneel zijn. Het gaat daarom om een limitatieve lijst van niet-bijzondere persoonsgegevens. Er is een handreiking vanuit OCW en GGD GHOR (i.s.m. het RIVM) beschikbaar om scholen en GGD’en te ondersteunen om deze uitwisseling op een effectieve manier vorm te geven. Deze handreiking bevat ook modelpassages die desgewenst gebruikt kunnen worden voor communicatie naar ouders.

Het is raadzaam om als school contact te leggen met ouders en de medezeggenschap om hen te informeren over het proces van het bron- en contactonderzoek, zodat ze weten wat ze kunnen verwachten. Desgewenst komen modelpassages beschikbaar voor een brief of mailing naar ouders. Mocht een ouder het niet eens zijn dat bepaalde informatie wordt verstrekt, dan kunnen ze hier bezwaar tegen aantekenen.

Registratie en delen van besmettingen of quarantaine door een school is niet toegestaan, tenzij hier expliciete toestemming voor is gegeven door de ouders/verzorgers en/of de leerling zelf. Dit zijn medische persoonsgegevens, hiervoor gelden (nog) striktere voorwaarden.

De GGD heeft de taak om het bron- en contactonderzoek uit te voeren en informeert op basis daarvan de contacten rondom de besmette persoon. De GGD neemt ook contact op met de school, indien een kind in de besmettelijke periode op de school is geweest.

Ouders zijn niet juridisch verplicht om een besmetting aan school te melden, dit valt binnen de privacyregels. De meeste ouders zijn hier echter wel toe bereid, dus vaak hoort de school via ouders van een besmetting. De school neemt vervolgens contact op met de GGD. Het is erg belangrijk dat iedereen meewerkt aan het bron- en contactonderzoek van de GGD om de verspreiding van het virus zoveel als mogelijk te beperken.

Nee, dit mag niet. Kinderen hebben namelijk recht op onderwijs, ongeacht of zij zich hebben laten testen of niet.  
(Nederland is partij in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind.)

Nee. Een leerling of personeelslid hoeft niet bekend te maken of deze gevaccineerd is.

Nee, tenzij leerling en ouders hier expliciete toestemming voor geven. In de meeste gevallen is dit ook niet wenselijk.

Wanneer een behandelend (kinder-)arts adviseert om een kind niet naar school te laten gaan, ook niet met eventueel extra beschermende maatregelen, moet worden aangesloten bij de bepalingen zoals deze ook gelden voor leerlingen die vanwege een medische aandoening niet naar school kunnen gaan. Voor specifiek deze leerlingen zijn scholen verplicht om een alternatief onderwijsaanbod te verzorgen. Afstandsonderwijs kan fungeren als alternatief onderwijsaanbod. Er is overleg tussen ouders, leerling en school nodig over wat daarin mogelijk is. Mochten ouders problemen ervaren in het overleg tussen school, ouders en leerling, dan kan door de ouders contact worden opgenomen met de Inspectie van het Onderwijs. Indien het verplichte onderwijsprogramma (deels) bestaat uit online- of afstandsonderwijs, en een leerling daar niet aan mee doet, dan moeten scholen het ongeoorloofd verzuim in dat geval ook melden; de leerplichtambtenaar kan vervolgens contact zoeken met de ouders/verzorgers.

Door de versoepelingen kan bij sommige leerlingen de vraag ontstaan of het voor hen verstandig is om naar school te gaan, omdat zij zelf meer risico lopen op ernstige gevolgen van een coronabesmetting of omdat zij een huisgenoot hebben met een kwetsbare gezondheid. In de servicedocumenten voor funderend onderwijs wordt beschreven hoe een school met een dergelijke situatie om kan gaan. Extra tips, vragen en antwoorden en handreikingen staan in een handelingskader voor wanneer leerlingen (willen) thuisblijven omwille van corona; dit is ontwikkeld door de raden, OCW en andere partners.

Het oplopen van achterstanden bij leerlingen moet worden voorkomen. Alhoewel er formeel geen verplichting is voor scholen om in het geval van bijvoorbeeld zorgen om de gezondheid vanwege corona een alternatief onderwijsprogramma aan te bieden, is het belangrijk om waar mogelijk te zorgen voor onderwijs. In de servicedocumenten voor funderend onderwijs wordt beschreven hoe een school met een dergelijke situatie om kan gaan. Extra tips en handreikingen staan in een handelingskader voor wanneer leerlingen (willen) thuisblijven omwille van corona; dit is ontwikkeld door de raden, OCW en andere partners.

Wanneer de school en ouders het met elkaar eens zijn over een alternatief onderwijsprogramma, wordt de leerling geacht dat programma daadwerkelijk te volgen. In dat geval is er geen reden voor een school om een verzuimmelding te doen. Mocht blijken dat de leerling het alternatieve onderwijsprogramma niet zoals afgesproken volgt, dan moet de school het ongeoorloofd verzuim op de reguliere manier melden.