Een schoolleider is geen luxe – Op naar meer waardering en meer beloning
Het klinkt zo vanzelfsprekend dat elke school een directeur heeft, toch wordt dat steeds mínder vanzelfsprekend. Het aantal schooldirecteuren in Nederland daalt gestaag en een stijging zit er in de nabije toekomst niet aan te komen. De AVS luidt de noodklok. Niet in de laatste plaats omdat schoolleiders meer verdienen dan dat ze nu krijgen.
Interimmers in opkomst Problemen? Oplossen maar en… dóór!
Waar een schoolleider vertrekt, springt regelmatig een ‘interimmer’ in om de honneurs waar te nemen. Ook vragen besturen deze tijdelijke directeuren (doorgaans ervaren schoolleiders bij wie het onderwijsbloed door de aderen kolkt) om hulp bij dieperliggende problemen op een school. Wie heeft zin in zo’n onzeker bestaan met tijdelijke klussen? En helpen interimmers het schoolleiderstekort op te lossen?
‘Kweek’ je eigen directeur – Nooit meer een tekort aan schoolleiders
Vacatures voor schoolleiders zijn in het onderwijs lastig te vullen. Bij schoolkoepel Alberdingk Thijm Scholen in het Gooi hebben ze daar geen problemen mee. Ze hebben hun eigen kweekvijvertraject om leraren op te leiden tot leidinggevenden. Wat kunnen andere scholen hiervan leren?
Tekst Paul van de Heuvel
Regelmatig komen er bij de helpdesk vragen over de bekwaamheidseisen van het onderwijspersoneel. Het ministerie van onderwijs heeft in 2017 het ‘Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel’ vastgesteld. De nieuwe bekwaamheidseisen vervangen de eisen uit 2006. In dit besluit zijn de eisen vastgelegd met betrekking tot de competenties. Ze gelden voor alle leraren in het primair en voortgezet onderwijs (po en vo) als ook voor docenten op het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Ze beschrijven wat leraren minimaal moeten weten en kunnen. Deze eisen zijn opgesteld door lerarencommissies en beschrijven wat ervoor nodig is om leraar te zijn. Ze dienen als ijkpunten voor de opleiding en bekwaamheidsonderhoud van leraren. De competenties zijn ondergebracht in de drie hoofdthema’s: vakinhoudelijk, vakdidactisch en pedagogisch. Daaronder worden de bekwaamheden beschreven: algemeen, kunde en kennis.
Naast de algemene bekwaamheden staan er specifieke aanvullingen in voor bijvoorbeeld leraar po en vo of een docent in het beroepsgericht onderwijs. De pedagogische en vakdidactische bekwaamheidseisen gelden tevens voor leraren godsdienstig en humanistisch vormingsonderwijs (gvo en hvo). Voor die laatsten geldt een overgangsrecht. Docenten die vóór de inwerkingtreding van dit besluit al waren benoemd als leraar gvo/hvo, worden aangemerkt als vakbekwaam. Zij moeten die bekwaamheid wel onderhouden. Voor leraren gvo/hvo die na het ingaan van het besluit zijn benoemd, geldt dat zij uiterlijk in augustus 2022 dienen te voldoen aan de bekwaamheidseisen. Bij de werving van nieuw personeel mogen scholen alleen leraren benoemen die aan de bekwaamheidseisen voldoen. Naast deze eisen mag de school nog aanvullende normen opstellen. Leraren die niet aan alle eisen voldoen, moeten de gelegenheid krijgen om deze aan te leren. De school maakt hierover afspraken met de leraar.
Op de meeste basisscholen en scholen voor speciaal (basis)onderwijs is het dit schooljaar gelukt de vaste formatie rond te krijgen. Maar de rek is eruit. Dit levert problemen op als er onverwachts leraren uitvallen. Schoolleiders en besturen zijn dagelijks op zoek naar oplossingen. Dat leidt steeds vaker tot vragen over welke oplossingen toegestaan zijn. Om antwoord te geven op veel gestelde vragen en om handvatten te bieden, hebben het ministerie van OCW en de Inspectie een handreiking opgesteld. De Handreiking Lerarentekort primair onderwijs (te downloaden via onderstaande link) biedt niet de oplossing voor het lerarentekort. Het is voor schoolleiders en besturen in het primair onderwijs een hulpmiddel bij het maken van keuzes als de nood hoog is en er tijdelijke maatregelen moeten worden genomen. Daarbij zoeken we altijd eerst naar oplossingen binnen de wet. De veiligheid van leerlingen, personeel en de kwaliteit van het onderwijs zijn daarbij het uitgangspunt.
Meer weten?
• Download Handreiking Lerarentekort primair onderwijs op rijksoverheid.nl.
• Eisen aan bekwaamheid: zoek.officielebekendmakingen.nl/stb-2017-148.html
Interessant?
Dit artikel stond in Kader, het vakblad voor schoolleiders, dat AVS-leden maandelijks ontvangen. De AVS komt op voor de belangen van schoolleiders in het basis- en voortgezet onderwijs. Word ook lid of abonnee, ontvang voortaan iedere maand een kersvers exemplaar in de brievenbus en versterk de positie van schoolleiders.