AVS Congres 2022

De schoolleider speelt een cruciale rol in het organiseren van behoud van leerkrachten. Leiderschapsstijl, lef en bewaking van de balans tussen kaders en professionele autonomie zijn daarin belangrijke ingrediënten. Wat is de sleutel tot het behoud van leerkrachten? Speelt werkgeluk een rol? Het lerarentekort wordt óók veroorzaakt door het lerarenlek. Hoe voorkom je uitstroom van leerkrachten en werk je tegelijkertijd aan de onderwijskwaliteit? De deelnemers krijgen praktische voorbeelden en handvatten uit de eigen dagelijkse praktijk van andere schoolleiders die de sleutel tot behoud van leerkrachten (én daarmee onderwijskwaliteit) hebben gevonden.

Paul Baan is directeur van Klassewerkplek. www.klassewerkplek.nl

Hoe kan het dat je in het theater met gemak 2 uur de aandacht erbij houdt, terwijl dat bij een gemiddelde presentatie na 10 minuten al een uitdaging is? Hoe richt je een presentatie in zodat mensen met elkaar over het onderwerp gaan praten, in plaats van de tijd uitzitten?
Een goed verhaal hebben is één ding. Dat goede verhaal ook goed verteld krijgen aan een publiek is een tweede. Hoe goed de inhoud ook is, als je het niet duidelijk en inspirerend brengt, is het lastig overtuigen, terwijl dat vaak het doel van een presentatie is.
In deze sessie krijg je praktische tips gebaseerd op Theatertechnieken, communicatiewetten, de formule van TedTalk en inzichten uit de psychologie waarmee je jouw ideeën overtuigend overdraagt aan collega’s of ouders. Geen toneelspel! Maar tips en technieken die passen bij jouw eigen communicatiestijl.

Maike Pollaert is spreker, trainer en coach bij PEPP-R. www.pepp-r.nl

Deze sessie zoomt in op het belang van de professionele en persoonlijke ontwikkeling van onderwijsprofessionals. Je krijgt inzicht in het gehanteerde en gewenste perspectief op een leven lang ontwikkelen in de school. Je hoort de uitkomsten van het onderzoek hiernaar onder werknemers. Als leidinggevende of bestuurder sta je stil bij de wijze waarop je de ontwikkeling van leraren kunt versterken en ondersteunen. Je formuleert acties over de ontwikkeling van een visie op een Leven Lang Ontwikkelen en in de begeleiding van medewerkers. Dit vergt denken buiten de heersende kaders.

Marinka Kuijpers is directeur van de Loopbaangroep en Bijzonder
hoogleraar aan de Open Universiteit. www.loopbaangroep.nl

Tevredenheidsonderzoeken leveren niets op. Welke vijf dingen moet je wel doen om de onderwijskwaliteit te verbeteren (ook samen met ouders)? In het onderwijs voeren we tevredenheidsonderzoeken uit met als doel te meten wat de kwaliteit van ons onderwijs is. Hiermee moeten we echt stoppen. Het levert meestal de verkeerde informatie op en heeft zelfs ongewenste effecten. Waarom? De tevredenheid is niet hetzelfde als de kwaliteit. Een school kan een hele goede beslissing nemen, waar niet alle ouders tevreden over zijn. Om nog maar niet te spreken over de veelal lage respons en het anonieme oordeel van ouders. We moeten toe naar een nieuwe kwaliteitscultuur. Een waarbij we de kwaliteit objectief meten met als startpunt onze eigen ambities. Alleen dat doet recht aan iedere onderwijsprofessional die zich iedere dag met hart en ziel inzet voor beter onderwijs. Doe mee met deze interactieve sessie met veel praktijkvoorbeelden.

Peter de Vries en Andries Lubbertsen zijn experts ouderbetrokkenheid en
tevredenheidsonderzoeken. Andries Lubbertsen is eigenaar van Zinus Kwaliteit.
www.peterdevries.nu en
kwaliteit.zinus.nl

Wil je vol passie je werk blijven doen maar je ook alvast oriënteren op de laatste fase van het schoolleiderschap en de overgang naar het post-actieve leven? In deze workshop willen we je helpen nadenken over de toekomst waar pensionering op je wacht. Met het Persoonlijk Uitloop Plan leggen we de nadruk op kansen die er voor je liggen in het pad naar en na het pensioen.

Wijbe Douma en Frans de Baaij zitten in de commissie Duurzaam Vitaal

Als schoolleider worstel je dagelijks met dilemma’s. Met beperkte middelen zorg je voor het best mogelijke onderwijs voor alle leerlingen. Je ontkomt er niet aan tegengestelde belangen af te wegen en keuzes te maken. Tijdens deze bijeenkomst gaan we in op de vier vormen van ethisch leiderschap waar schoolleiders mee te maken hebben en leggen we veel voorkomende dilemma’s voor aan groepjes schoolleiders. Samen onderzoeken we of we kunnen komen tot handvatten voor ethisch leiderschap waar schoolleiders mee uit de voeten kunnen in de eigen praktijk en waar we de beroepsstandaard mee kunnen verrijken. Door als beroepsgroep na te denken over gedeelde waarden en opvattingen over schoolleiderschap sta je als beroepsgroep sterker en is het gemakkelijker keuzes te maken die bij de visie van jouw school passen, óók in tijden van crisis.

www.schoolleidersregisterpo.nl/kennisbasis/ethisch-leiderschap

Stel: de laatste resultaten begrijpend lezen vielen opnieuw zwaar tegen. Er moet iets gebeuren. Een kwestie van de taalcoördinator aan het werk zetten? Of is er meer nodig? Jij kunt als schoolleider wel degelijk het verschil maken. Geef de taalcoördinator de juiste tools. Wat is jouw handelingsrepertoire als schoolleider? En heb je het lef om buiten je eigen kaders te denken? Dat hangt sterk af vanuit welk perspectief jij je rol invult en je positioneert. Durf jij kritisch naar jezelf te kijken om te ontdekken welke stappen je daarin kunt zetten, passend bij jouw visie op leiderschap? Heb je genoeg inzicht en kennis in wat nodig is voor goed taalbeleid? Met als hamvraag: draai ik binnen mijn school aan de juiste knoppen voor een verbeterslag? Als ‘bonus’ krijg je een praktisch stappenplan mee.

Marjolein van Oenen is onderwijsadviseur, o.a. bij KPC Groep. www.kpcgroep.nl

Schoolleiders van buiten hebben veel leidinggevende ervaring, maar geen krijt aan hun vingers. Is dit voor jou een belemmering als je zulke collega’s hebt of wil je juist samen optrekken en van en met elkaar leren? Schoolleiders van buiten weten heel goed wat ze te brengen hebben en wat ze nodig hebben. Dat doen ze op eigen, maar zeer waardevolle wijze. Schoolleiders van buiten en twee opleidingscoördinatoren van de zij-instroom opleiding voor schoolleiders gaan met de deelnemers interactief aan de slag met eigengereide vragen rondom het thema ‘waar vinden we elkaar en wat hebben we aan elkaar?’ Deel je ‘eigenwijsheid’ op dit vlak.

Judith Amels en Mariëlle Bouwman zijn opleidingscoördinatoren van de
zij-instroom opleiding voor schoolleiders bij resp. de Marnix Academie en Hogeschool Viaa.
www.marnixacademie.nl en
www.viaa.nl

Hoe kun je mensen autonomie geven en tegelijkertijd sturen op de doelen die je wilt bereiken? Het lijkt in de praktijk vaak een paradox, alsof je als leider een keus moet maken in je aanpak. Er wordt geroepen: neem de leiding! Maar als je daadwerkelijk besluiten neemt, wordt dat niet gewaardeerd. Je werkt met professionals die je vrij wil laten in de manier waarop ze de doelen realiseren. Toch voldoet het resultaat niet altijd aan je verwachtingen. Je wil je ermee bemoeien, want je komt zelf ook uit het vak. En dat heeft een averechts effect op de beleefde autonomie, het gevoel van competentie en de motivatie. Het goede nieuws: deze paradox kun je eenvoudig oplossen.
Als je wilt dat professionals adequaat hun autonomie benutten en buiten de kaders denken, dan heeft dat juist sturing nodig. Alleen dan wel sturing op het proces, zodat de professionals verantwoordelijk zijn voor de inhoud. Hoe zo’n proces eruitziet en hoe je daarin kunt sturen, leer je in deze workshop.

Aart Brezet (ook eigenaar) en Andrea van de Rozenberg zijn organisatiecoachs en trainers bij Drives@School. www.drivesatschool.nl

Buiten de kaders kijken vraagt om creatief denken van binnenuit. Herken je dit? Je moet steeds je best doen om weer een creatieve manier te vinden om uitdagingen het hoofd te bieden. Je hebt het gevoel dat je soms geen stap verder komt, dingen gaan anders dan dat je bedacht had. Of je hebt het gevoel van alles te moeten, maar je komt niet toe aan wat je graag wilt.
In deze workshop dagen we je uit om inside the box te denken, voelen en doen. Wat is er allemaal al in huis? Wat hiervan sluit aan bij het vraagstuk waar je mee zit? Je kunt pas buiten de kaders kijken als je met elkaar beseft dat je in een kader zit! De vraag is wel: doe je nog de dingen die aansluiten bij jullie missie, visie en waarden en beleef je daar nog plezier aan? Je hoeft niet altijd buiten het kader te denken om te verbeteren, evalueren, leren en groeien. Er gaat vaak meer goed dan je denkt en de oplossing is ook dichterbij.

Pia Umans is directeur en Dennis Vrooland is senior trainer en coach bij Plata Opleidingen.
www.plataopleidingen.nl

In ons leidinggeven zijn we regelmatig handelingsverlegen. Hoe ga je daarmee om? In de podcast Leiderdorp is dat steeds het leidende thema: dat moment dat je het even allemaal niet meer weet. Krachtig en alledaags leiderschap, hoe doe je dat als je je kwetsbaar voelt? Neem je handelingsverlegenheid als uitgangspunt voor het inzetten en uitbreiden van je leiderschapsrepertoire.

Harry Jansen en Anne Jan van den Dool zijn senior adviseurs bij 1801 www.1801.nl

De bestuurder is eindverantwoordelijk voor de onderwijskwaliteit van de scholen. Het behalen van goede leerresultaten van leerlingen (in de brede zin) is de kern van de opdracht van onderwijsbestuurders. De impact van de bestuurder is echter indirect en loopt via het leren van de schoolleider en het leren van de leraren naar het leren van de leerlingen.
Wat is er uit onderzoek bekend over bestuurlijk leidinggeven aan het leren van schoolleiders? We gaan met elkaar in gesprek over vragen als: Welke succeservaringen hebben bestuurders in leidinggeven aan leiderschapsontwikkeling?
En tegen welke praktijkvragen lopen ze aan? Welke ervaringen hebben schoolleiders met bestuurlijk leidinggeven aan hun individuele en collectieve leerprocessen en waar hebben ze behoefte aan? Hoe kun je de beroepsstandaard hiervoor gebruiken? We onderzoeken op welke wijze je het waarderend gesprek kunt voeren. Je krijgt suggesties om je leiderschapsontwikkeling verder vorm te geven (met ondersteunend materiaal) en hierover te reflecteren.

Loes van Wessum is associate Lector Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding aan de hogeschool Windesheim in Almere.
www.windesheim.nl

Hoe houd je je werk overzichtelijk en de werkdrukte voor jezelf en je collega’s behapbaar? Hoe kom je tot je eigen visie op goed en duurzaam onderwijs? En hoe leer je afgewogen besluiten te nemen, die recht doen aan jouw waarden en de maatschappelijke context? Op welk moreel kompas vaar je eigenlijk als het gaat over dilemma’s? Grote vragen waar leraren als Aristoteles, Seneca en Confucius zo’n 2.500 jaar geleden ook al mee worstelden…
Na deze workshop heb je een paar concrete filosofische inzichten, nieuwe ideeën en een mooi verhaal om op school over te vertellen.
Buiten de kaders is vaak helemaal niet nodig, want binnen de kaders is nog ruimte genoeg!

Dick Middelhoek is trainer en organisator bij Bureau Overleren i.s.m. de Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW). www.overleren.nl

Als er iets is dat buiten de kaders plaatsvindt, dan is het wel een calamiteit. Het gebeurt nooit gepland en overkomt je, ook al ben je voorbereid. Een schoolleider is in de coronatijd net een crisismanager. Gemiddeld gebeurt een echte calamiteit een à twee keer per carrière…
Tijdens deze sessie over het omgaan met een calamiteit in het onderwijs werken we aan de hand van een casus over een steekincident. We besteden aandacht aan preventie, wat kun je vooraf regelen. En wat komt er precies op je af áls er iets gebeurt. Is het duidelijk voor iedereen wie wanneer wat te doen staat? En wat is je boodschap in de communicatie naar buiten? In het geval van messenproblematiek is ook de samenwerking met ketenpartners als politie, gemeente en hulpverlening essentieel. In deze sessie geven we hier speciale aandacht aan.

Lynn Louwe is (crisis)adviseur sociale veiligheidsbeleid bij School en Veiligheid.
www.schoolenveiligheid.nl

Zet je sinds kort jouw expertise in voor het boeiende vak schoolleider? Leg de verbinding tussen jouw (eerste) leidinggevende ervaring en ervaringen van andere collega-schoolleiders uit de praktijk. Je hebt vast zelf vraagstukken waar je als schoolleider mee worstelt. Onder leiding van een ervaren expert kun je je vraagstukken bespreken en samen werken aan mogelijke oplossingsrichtingen. Dit kunnen allerlei onderwerpen zijn waar je als starter tegen aanloopt. Samen onderzoek je op welke vragen je antwoord wilt hebben. Zo ontstaan boeiende dialogen samen met andere startende experts in de praktijk.

Roel Hoogendoorn is voorzitter van collegiaal college van bestuur TalentPrimair en docent leergang Communicatie van de AVS Academie.
www.talentprimair.nl,
www.avs.nl/academie

Als startende schoolleider kom je de nodige uitdagingen tegen. Jouw werk vindt plaats binnen een context waarin je te maken hebt met je eigen opdracht én de opdrachten van jouw team. En gezamenlijk werken jullie aan de opdracht om de kwaliteit van jullie school te verbeteren. Aan de hand van de piramide van strategische ontwikkeling gaan we met schoolleiders in gesprek over de verschillende werkelijkheden die er leven binnen een schoolteam. Samen brengen we een veranderkundig proces in kaart. Door samen in gesprek te gaan, vergroot je onderling begrip, ontstaat er verbinding en creëer je duidelijkheid. Doe mee met dit gesprek.

Jeroen van Huizen is senior adviseur bij B&T organisatieadvies.
www.vbent.org

Schoolbestuurders hanteren vaak een strak begrotingskader dat moet sluiten op ‘nul’. Voor een schooldirecteur blijft begroten dan een invuloefening in excel, zonder ruimte om de plannen voor jouw school in te brengen, laat staan te realiseren. Uit (te) veel respect voor cijfers laat je je begrenzen; en misschien zelfs frustreren. Om buiten dat knellende financiële kader te komen, heb je een andere aanpak nodig en een ander gesprek met jouw bestuurder of controller. Hoe bereid je dat voor? Welke cijfers, kennis en argumenten heb je daarvoor nodig? Waar haal je die vandaan? Wat kun jij al bijsturen in de kaderbrief? Welke vragen stel je om met elkaar de werkelijke financiële ruimte te bepalen? Hoeveel ruimte kan een schooldirecteur nemen om beleidsrijk(er) te begroten?
De NPO-middelen op schoolniveau bieden een uitgelezen kans voor jou als schooldirecteur om dit ‘spel’ te oefenen. Wat zijn eerste ervaringen? Wat ga jij als schooldirecteur de tweede ronde (‘22/’23) anders doen? En…. hoe verder na NP Onderwijs?

Jan Looise en Iris Zeldenrijk zijn  senior adviseurs bedrijfsvoering funderend onderwijs bij Infinite Financieel B.V.
www.infinitebv.nl

‘Hoe ziet jouw ideale schoolorganisatie eruit, als je alle vrijheid hebt om deze zonder kaders vorm te geven?’ Tijden deze inspiratiesessie gaan we met schoolleiders in gesprek over hun toekomstige schoolorganisatie. We dagen je uit om te denken in mogelijkheden en om je ideeën met elkaar te delen. Ideeën die nu wellicht nog buiten de kaders lijken te vallen, maar die je als schoolleider wél kan gebruiken om jouw idealen en doelen te realiseren.
Je krijg handvatten, zodat je de ideeën die tijdens deze sessie worden opgedaan direct kunt toepassen binnen je eigen school. En als afsluiter, om concreet te maken welke rol jij als schoolleider hierin kan vervullen, delen we inspirerende praktijkvoorbeelden. Kortom, een inspiratiesessie voor schoolleiders die buiten de lijntjes willen kleuren.

www.vfpf.nl

Veel schoolleiders zitten te springen om praktische handvatten in relatie tot de NP Onderwijsgelden. Eerder dit jaar zijn 10 kwaliteitskaarten in de vorm van praktijkkaarten ontwikkeld die de schoolleider hierbij praktische hulp bieden. De praktijkkaarten, ontwikkeld naar aanleiding van onderwerpen die in de AVS-webinar Nationaal Programma Onderwijs ‘naar een haalbaar, gedragen en duurzaam plan’ aan de orde zijn gekomen, helpen je bij de keuzes die je kunt maken voor de inzet van de NP Onderwijsgelden. Tijdens deze sessie kun je met een van de ontwikkelaars (Rieneke Pruis) en collega- schoolleiders in gesprek over je ervaringen met het inzetten van (een van) deze kaarten of om deze in te gaan zetten.

Rieneke Pruis is als onderwijskundig adviseur en begeleider werkzaam bij Passend Onderwijs Almere en Stichting Primsa Almere.
www..passendonderwijsalmere.nl

Het onderwijs, het bedrijfsleven en andere sectoren kunnen veel van elkaar leren. In het cross mentoring programma staat de persoonlijke ontmoeting tussen een basisschooldirecteur en een leider uit het bedrijfsleven of andere sector centraal. Als koppel neem je een kijkje in elkaars keuken en coach je elkaar op leiderschapsvraagstukken, vanuit gelijkwaardigheid en wederkerigheid. Door deze verbinding help je elkaar een betere leider te worden. Je vergroot je wereld en je verkent hoe je elkaar en elkaars organisatie een stap verder kan helpen. Zo draag je bij aan meer verbinding tussen onderwijs en andere sectoren. Wat heb jij in huis waarmee je de ander verder kan helpen? Wat is jouw leiderschapsvraagstuk? Meer over dit programma weten? Volg dan deze workshop.

Han Boone is projectleider van het cross-mentoring programma bij de AVS. Petra van Haren is mede-oprichter van het programma.
www.avs.nl en www.crossmentor.nl

In deze sessie bespreken we de nieuwe Handreiking Burgerschap Funderend Onderwijs. Deze ondersteunt scholen bij het doelgericht en in samenhang werken aan burgerschap. De handreiking is ook te gebruiken om je eigen onderwijs tegen het licht te houden en te kijken of je al aan de aangescherpte wettelijke burgerschapsopdracht (per 1 augustus 2021) – in po, vo en so – voldoet.
In het tweede deel van de sessie gaan we aan de slag met Het Burgerkaartenspel van SLO. Het Burgerkaartenspel speel je samen met je team, en zet je aan het denken over de doelen die je als school(organisatie) wilt nastreven, maar ook over de leeractiviteiten, lessen en leerlijnen die je wilt opzetten, uitvoeren en evalueren.

Annette van der Laan en Alderik Visser zijn curriculumontwikkelaars (burgerschap) bij SLO.
www.slo.nl