Functie en functiewaardering

Op grond van de CAO PO is de werkgever verplicht voor 1 november 2020 zijn functiegebouw te actualiseren voor de functies in de categorieën directie en onderwijsondersteunend personeel (OOP).

De werkgever moet overwegen of nieuwe functiebeschrijvingen nodig zijn. Zo ja, dan wordt besloten welke functiebeschrijvingen worden gehanteerd. De werkgever kan kiezen voor de voorbeeldfuncties uit de CAO PO of zelf functies laten beschrijven door een SPO-gecertificeerde adviseur. Hierbij kunnen de voorbeeldfuncties als basis dienen voor het beschrijven en waarderen van de werkzaamheden door de SPO-gecertificeerde adviseur.

Juiste weergave

De functiebeschrijving is de basis voor de waardering. Dit betekent dat eerst kritisch moet worden bekeken of de opgedragen werkzaamheden juist zijn weergegeven in de beschrijving. Als dat zo is, dan is de volgende stap om na te gaan of de waardering juist is op basis van deze functiebeschrijving. Als de waardering juist is, dan volgt daar automatisch een inschaling uit in een A- of D-schaal.

Bezwaar maken

Als een adjunct-directeur of directeur het besluit van het schoolbestuur over welke functiebeschrijving en -waardering van

toepassing is heeft ontvangen en hij is het er niet mee eens, staat de mogelijkheid van bezwaar open. Heeft het bestuur een interne bezwarencommissie, dan dient het bezwaar daar te worden ingediend.

Is deze er niet, dan kan hij bij de externe bezwarencommissie terecht. Een werkgever is in ieder geval verplicht aangesloten bij een landelijke externe bezwarencommissie, waarbij de adjunctdirecteur of directeur zijn bezwaar kan indienen.

De adjunct-directeur of directeur kan bezwaar maken tegen de beschrijving van zijn functie in relatie tot de hem opgedragen taken en/of tegen de waardering van zijn functie. Het bezwaar bij de interne bezwarencommissie moet worden ingediend binnen zes weken, te rekenen vanaf de dag dat het besluit is ontvangen.

De interne bezwarenprocedure is opgenomen in Bijlage V van de CAO PO 2019-2020. Het bezwaar bij de externe bezwarencommissie moet worden ingediend binnen zes weken, gerekend vanaf de dag na de dag waarop het besluit waartegen de adjunct-directeur of directeur bezwaar wil maken is verzonden of uitgereikt. Indien binnen deze zes weken geen bezwaar wordt gemaakt, dan staan de beschrijving en waardering vast.

Indien bezwaar is gemaakt bij de bezwarencommissie, wordt de werkgever in de gelegenheid gesteld hierop schriftelijk te reageren.

Daarna vindt een hoorzitting bij de bezwarencommissie plaats.

Tijdens de hoorzitting kunnen werknemer en werkgever nog een toelichting geven op hun standpunt en zal de commissie vragen stellen om een goed beeld van het geschil te krijgen. De commissie toetst of de werkgever in redelijkheid tot het besluit heeft kunnen komen waartegen het bezwaar is gericht. De interne bezwarencommissie brengt een advies uit aan de werkgever op basis waarvan de werkgever een nieuw besluit neemt. De adjunct-directeur of directeur kan na het doorlopen van de interne bezwarenprocedure tegen het besluit nog in bezwaar bij de externe bezwarencommissie.

De externe bezwarencommissie doet een uitspraak die bindend is voor werkgever en werknemer.

Leden van de AVS kunnen juridische ondersteuning krijgen om bezwaar te maken tegen de nieuwe functiebeschrijving en/of -waardering.

Heeft u vraagtekens bij de beschrijving en/of waardering, neem dan eerst contact op met de AVS Helpdesk.

In Hoofdstuk 5 van de CAO PO 2019-2020  is bepaald dat iedere functie beschreven moet zijn en opgenomen moet worden in het functiehuis. Het functiehuis heeft de instemming nodig van de personeelsgeleding van de (gemeenschappelijke) medezeggenschapsraad.
Voor de directiefuncties en voor de functies van het onderwijsondersteunend personeel is bepaald dat deze voor 1 augustus 2020 geactualiseerd moesten worden. In verband met de coronacrisis is door de sociale partners (PO-Raad en de vakbonden, waaronder de AVS) besloten om voor de actualisering uitstel te verlenen tot uiterlijk 1 november 2020.

Voor de directiefuncties zijn vanaf 1 januari 2020 nieuwe salarisschalen van toepassing. Deze zijn uiterlijk per 1 augustus 2020 ingevoerd. Als het gesprek over de actualisering van de functie na 1 augustus 2020 plaatsvindt, dan geldt dat het salaris in de nieuwe schaal met terugwerkende kracht wordt uitgevoerd. Bij het onderwijsondersteunend personeel geldt dat als er door de actualisering een hogere inschaling van toepassing is, het salaris in de nieuwe schaal ook uiterlijk met terugwerkende kracht per 1 augustus 2020 wordt ingevoerd. Is door de actualisering een lagere inschaling van toepassing, dan geldt een salaris- en salarisperspectiefgarantie. Toekomstige salarisverhogingen worden daarin meegenomen. Een en ander wordt vastgelegd in een addendum, behorende bij de arbeidsovereenkomst.
De oude salarisschalen voor directiefuncties zijn per 1 augustus 2020 vervallen. Ook is de directietoelage vanaf die datum vervallen, omdat deze is verwerkt in de nieuwe salarisschalen.

In de nieuwe CAO PO 2019-2020 is opgenomen dat elke werkgever verplicht is vóór 1 augustus 2020 zijn functiegebouw te actualiseren. Hierbij overweegt hij of nieuwe functiebeschrijvingen nodig zijn. Zo ja, dan besluit de werkgever welke functiebeschrijvingen worden gehanteerd. Als basis hierbij kunnen de voorbeeldfuncties dienen die de sociale partners hebben vastgesteld. De werkgever kan ervoor kiezen dit proces eerder af te ronden dan 1 augustus 2020. De inschaling kan dan met terugwerkende kracht plaatsvinden, maar niet eerder dan 1 januari 2020: de ingangsdatum van de nieuwe loonschalen in de CAO PO 2019-2020.

De procedure die je hierbij kunt volgen:

• Bepaal welke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden in de huidige functie door de werkgever zijn opgedragen en dus uitgevoerd moeten worden.
• Neem de bestaande functiebeschrijving of de voorbeeldfunctie beschrijving(en) door en check deze op de opgedragen taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Uitgangspunt hierbij is: wat doe ik wel, wat doe ik niet.
• Dekt de (voorbeeld)beschrijving geheel ‘de lading’, dan kan deze worden gebruikt en opgenomen in het functieboek. Zijn er wijzigingen nodig, dan moet wat je niet doet eruit en wat je wel doet maar nog niet is opgenomen erin.
• Voor het opnemen van wijzigingen in de functiebeschrijving moet je gebruik maken van een door Stichting Personeelsinstrument Onderwijs gecertificeerde adviseur.
• Het geheel van functies vereist de instemming van de PMR (WMS art. 12 lid i).
• Er moet voor 1 augustus 2020 tot de nieuwe inschaling worden overgegaan.

Hulpmiddel/stappenplan voor de inschaling
Basis: bruto maandsalaris december 2019

1. Nieuwe salarisschaal per 1 januari 2020
2. Bespreken nieuwe functiebeschrijving (volgens de beschreven procedure)
3. Nieuwe inschaling conform A- en D-numerieke schalen (bruto bedrag + eventueel gebruteerde toelage; naast hoger schaalbedrag)

In het Cao-akkoord CAO PO 2019 – 2020 zijn voorbeelden van de functiebeschrijvingen voor de directieschalen (A- en D-schalen) opgenomen. Hieraan zijn nieuwe salarisschalen gekoppeld. Anders dan bij de omzetting van de salarisschalen voor leerkrachten (L-schalen) vindt bij de directieschalen geen één-op-één omzetting plaats. Met andere woorden: de DA-schaal is niet D11 geworden. Reden hiervoor is dat de minister geen extra gelden beschikbaar heeft gesteld voor het (gedeeltelijk) opheffen van de loonkloof tussen primair en voortgezet onderwijs. Dat was wel het geval bij de CAO PO 2018–2019. Voor de directiefuncties zijn nieuwe schalen gemaakt die onderling wel geharmoniseerd zijn. Als uitgangspunt geldt dat de beloning conform FUWA PO, werkzaamheden en daarbij behorende verantwoordelijkheden moet zijn. De uitkomst van de functiewaardering (score) kan dus gelijk zijn aan die van een andere functie. Dan is het juist dat het salaris ook gelijk is aan dat van die
andere functie.

Gecertificeerd functiewaardeerder
Voor de CAO PO 2019 – 2020 zijn voorbeeldfuncties beschreven. Deze zijn niet bedoeld om als uitgangspunt te nemen, maar als richtlijn om te bepalen wat wel en niet tot je taken behoort. Cruciaal
hierbij is het gesprek tussen de (adjunct)directeur en bestuurder, waarin de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden en omgevingsfactoren worden vastgesteld. Bij wijze van voorbeeld:
als de directeur van een éénpitter meer doet dan de functiebeschrijving éénpitter (twee voorbeeldfuncties opgenomen op D11 en D12-niveau), bijvoorbeeld door meer bestuurlijke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden als bestuursfunctie, dan zal de beschrijving aangevuld moeten worden met deze werkzaamheden. De functie zal dan gewogen moeten worden door een gecertificeerd
functiewaardeerder en de uitkomst kan dan mogelijk D13 of D14 zijn.

Terugwerkende kracht
De werkgever is verplicht voor 1 augustus 2020 zijn functiegebouw te actualiseren. Hierbij overweegt deze of nieuwe functiebeschrijvingen nodig zijn. Is dat zo, dan wordt besloten welke functiebeschrijvingen worden gehanteerd. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van de voorbeeldfuncties die sociale partners hebben vastgesteld. Dit proces dient te zijn afgerond voor 1 augustus 2020. De werkgever kan ervoor kiezen het eerder af te ronden. De inschaling kan met terugwerkende kracht plaatsvinden, maar niet eerder dan 1 januari 2020, zijnde de ingangsdatum van de nieuwe loonschalen in de CAO PO 2019– 2020

Het invoeren van een structuur waarbij een directeur leiding geeft aan meer dan één school is op grond van de Wet op het primair onderwijs (WPO) en de Wet op de expertisecentra (WEC) mogelijk, maar van dwang mag geen sprake zijn. Bovendien dient het bestuur een aantal procedures – zoals vastgelegd in de CAO-PO 2018 – 2019 – te volgen, omdat het gaat om een wijziging in de (directie)functie. Als een nieuwe functie wordt gecreëerd, namelijk die van een meerschoolse directeur, moet deze functie beschreven worden, voor instemming worden voorgelegd aan de geleding personeel van de GMR en dient de functie door een gecertificeerd functiewaardeerder te worden gewogen. Na vaststelling van de functie moet het bestuur een sollicitatieprocedure hanteren. Degene die interesse heeft in deze functie kan dan solliciteren.

De WPO (artikel 29) en de WEC (artikel 29) schrijft voor dat aan elke school één of twee directeuren zijn verbonden. Dat kan een meerschoolse directeur zijn, maar dan moet het bestuur wel de hiervoor geldende procedure hanteren.

De AVS krijgt veel vragen over de inschaling van directiefuncties in het primair onderwijs. De sector gebruikt sinds 2006 het FUWA PO-systeem van functie­waardering. Het toepassen hiervan is voorbehouden aan gecertificeerden – opgenomen in het register – van Stichting Personeelsinstrumenten Onderwijs (zie www.spo3.nl). Als gecertificeerd functiewaardeerder geeft AVS-adviseur Paul van Lent chronologisch weer hoe de inschaling van directiefuncties binnen het functiewaarderingssysteem is verlopen, gaat hij in op de actuele stand van het systeem en hoe op dit moment omgegaan dient te worden met de inschaling van directeuren. Daarnaast licht hij vanuit zijn rol als AVS-woordvoerder aan de cao-tafel ook de arbeidsvoorwaardelijke kant toe.

Binnen het FUWA PO-systeem worden functies beschreven en gewaardeerd op basis van veertien kenmerken. Uit de beschrijving vindt een weging plaats die een somscore oplevert. Deze is bepalend voor het functieniveau. De inschaling vindt vervolgens plaats naar de in de CAO PO opgenomen salarisschalen. In de cao is de toepassing van de functiewaardering vastgelegd in hoofdstuk 5, Functie en functiewaardering. De relevante artikelen zijn hieronder weergegeven.

5.1 Functies
1.
De functies worden in de navolgende functiecategorieën onderscheiden:
a.
directie
b.
leraar
c.
onderwijsondersteunend personeel
d.
participatiebaan
2.
Zonder voorafgaand ontslag kan voor de werknemer geen andere functie gaan gelden dan de functie waarin de werknemer is benoemd of aangesteld, tenzij met de werknemer is overeen­gekomen dat de functie een tijdelijk karakter heeft en het daarbij behorende salarisniveau slechts tijdelijk zal gelden met inachtneming van artikel 3.9, tweede lid en artikel 4.8, tweede lid.
3.
Leidinggevende functies en functies met leidinggevende taken worden vóór 1 juli 2016 beschreven en gewaardeerd met FUWA PO. De uitkomst en inschaling worden per 1 augustus 2016 van kracht.

5.2 Normfuncties
1.
Voor de functies behorend tot de categorie directie worden de functies en de daarbij behorende taakkarakteristieken uit bijlage VII.A van de cao vastgesteld als normfuncties. Dit artikellid vervalt per 1 augustus 2015.
2.
Voor de functies behorend tot de categorie leraren worden de functies en de daarbij behorende taakkarakteristieken uit bijlage VII.B van de cao vastgesteld als normfuncties.
3.
Voor de functies behorend tot de categorie onderwijsondersteunend personeel worden de functies en de daarbij behorende taakkarakteristieken uit bijlage VII.C van de cao vastgesteld als normfuncties.

5.5 Functiebouwwerk
1.
Werkgever en P(G)MR dragen jaarlijks vóór 1 augustus zorg voor aanpassing van het functieboek op zowel bestuurs- als schoolniveau met inachtneming van de afspraken over de functiemix in artikel 5.6 en 5.7, waarbij:
a.
de huidige normfuncties en niet-normfuncties blijven gehandhaafd en nieuwe niet-normfuncties worden geïntroduceerd en volgens FUWA PO gewaardeerd, of
b.
alle functies volgens FUWA PO worden gewaardeerd.
2.
Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de voorbeeldfuncties opgenomen in ‘Voorbeeldfuncties in FUWA PO’. De samenstelling van het functieboek op bestuursniveau betreft het geheel van functies naar soort en niveau met inachtneming van de normfuncties of van FUWA PO. Werkgever en PGMR maken eveneens een afspraak over het geheel aan bovenschoolse functies naar soort, niveau en aantal, met inachtneming van de afspraken over de functiemix.
3.
Werkgever en PMR maken een afspraak over de invulling van het functiebouwwerk op schoolniveau voor wat betreft het geheel van functies naar soort, niveau en aantal, alsmede het beoogde invoeringstraject inclusief de invoeringsdatum. De inrichting van het functiebouwwerk op schoolniveau wordt binnen de kaders van het functieboek op bestuursniveau en in samenhang met het (meerjaren) formatieplan besproken met inachtneming van de afspraken over de functiemix.

Voorbeeldbeschrijvingen
De normfunctiebeschrijvingen voor leidinggevenden zijn per 1 augustus 2015 vervallen. Werkgevers kunnen nu gebruik maken van de voorbeeldbeschrijvingen die binnen FUWA PO voor de ­leidinggevende functies zijn gemaakt.
Als de voorbeeldbeschrijvingen ongewijzigd worden toegepast, is de waardering zoals in de beschrijving is opgenomen geldend. De inschaling vindt dan conform de functie in de leidinggevende schalen plaats, zoals deze in de CAO PO 2016-2017 zijn opgenomen. Als er sprake is van aanpassingen in de beschrijvingen, dient elke beschrijving waar dat voor geldt door een SPO-gecertificeerd functiewaardeerder te worden gewaardeerd.

Functiezwaarte en inschaling
In de voorbeeldbeschrijvingen van leidinggevenden is gekeken naar de functiezwaarte, waarbij een samenhang aanwezig is tussen functie-inhoud, complexiteit en de omvang van de school of scholen waaraan leiding wordt gegeven. Op basis hiervan kunnen grove indicaties worden gegeven over de samenhang tussen de schaal en de omvang van de school of scholen waaraan leiding wordt gegeven. Het gaat uiteindelijk om de zwaarte van de verantwoordelijkheden, bevoegdheden en taken en de vraag of zaken substantieel en structureel van aard zijn. Kortom, de systematiek van inschaling op basis van het leerlingaantal op 1 oktober van enig jaar is daarmee niet langer als enige criterium van toepassing, maar dient wel op de juiste manier te blijven gebeuren in de directieschalen (D of A).

Bij wijziging van de (inschaling van) directie- en management­functies die worden op genomen in het functieboek, is het verplicht dat deze beschreven en gewaardeerd moeten zijn door een gecertificeerd functiewaardeerder (als deze afwijken van de voorbeeldbeschrijvingen) en dat deze met P(G)MR zijn afgesproken.
Op basis van onderstaande artikelen uit de huidige cao kan een schoolbestuur de inschaling met de uitvoering van de daadwerkelijke werkzaamheden in D- (en A-)schalen laten plaatsvinden.

5.8 Functiedifferentiatie
4.
Voor de beschrijving en waardering van niet-normfuncties maakt de werkgever gebruik van FUWA PO.
5.
In FUWA PO is voor het primair onderwijs een set van voorbeeldfuncties opgenomen die specifiek voor deze sector is ontwikkeld. De werkgever kan functies ontwikkelen die afwijken van de voorbeeldfuncties.
6.
Voor het waarderen van functies die afwijken van de voorbeeldfuncties maakt de werkgever gebruik van een hiertoe door de Stichting Personeelsinstrumenten Onderwijs gecertificeerde adviseur.

Functiecategorieën
Bij invoering van FUWA PO per 1 augustus 2006 is bepaald dat de numerieke schaal conform de salarisschalen zoals opgenomen in de CAO PO geconverteerd dienen te worden naar de volgende functiecategorieën: directeur (D-schaal), adjunct-directeur (A-schaal), leerkracht (L-schaal) en onderwijsondersteunend personeel (numerieke schaal). Later is datzelfde ook voor bestuurders gaan gelden (B-schalen). Concreet en schematisch betekent dit:

Leraren
schaal 9       = LA
schaal 10     = LB
schaal 11     = LC

Adjunct-directeuren
schaal 10     = AB
schaal 11     = AC
schaal 12     = AD
schaal 13     = AE

Directeuren
schaal 10     = DA
schaal 11     = DB
schaal 12     = DC
schaal 13     = DD
schaal 14     = DE

Cao-tafel
Met de publicatie van de voorbeeldbeschrijvingen schoolleiders is de inschaling in directieschalen nog van toepassing. De deelnemers aan de cao-tafel hebben afgesproken dat functiehuis en loongebouw onderzocht worden gedurende de looptijd van de huidige CAO PO 2016-2017, waarna wordt bekeken hoe een en andere geïmplementeerd kan worden.

Rechtspositionele consequenties
Soms wordt of is door een schoolbestuur een keuze gemaakt om inschaling in een numerieke schaal toe te passen. Dit is echter niet juist, omdat de numerieke schalen onderwijsondersteunend personeel betreffen en geen directieschalen zijn. Bij deze keuze heeft dit rechtspositionele consequenties. Indeling in een numerieke schaal betekent een lager (eindschaal)salaris en geen toelagen directeur. Het is daarmee geen formele directiefunctie, omdat er een onderwijsondersteunende functie geldt. Dan is ook geen registratie in het Schoolleidersregister PO mogelijk.