Werknemer en werkgever tegelijk

Fusies door schaalvergroting en de invoering van bovenschools management kunnen ook juridische gevolgen hebben voor een directeur. Het klassieke bestuur zal ook in het primair onderwijs in toenemende mate de vorm aannemen van een Raad van Toezichtmodel. Verantwoordelijkheden verschuiven. De bovenschools manager is dan vaak werkgever en werknemer tegelijk. Wat betekent dat juridisch?Juridische aspecten van reorganisatieAls het bestuur bestaat uit vrijwilligers – die professioneel niets met onderwijs te maken hebben – is de volledige werkgeversverantwoordelijkheid doorgaans zwaar. Het bestuur moet zich in zon klassiek model inhoudelijk en als er problemen zijn, verregaand met de school bezig houden. Wanneer het bestuur grote verantwoordelijkheid wil neerleggen bij de top van het management, wordt steeds vaker gekozen voor een Raad van Toezicht met een College van Bestuur. Het belangrijkste verschil voor een bovenschools directeur bij invoering van het Raad van Toezicht model is dat hij of zij als College van Bestuurslid naast de rol van werknemer ook die van werkgever vervult. Dit laatste kan grote juridische gevolgen hebben, bijvoorbeeld voor de ontslagbescherming die normaliter alleen van toepassing is op werknemers. Ook kan de cao niet meer van toepassing zijn in de nieuwe situatie.JurisprudentieHet Raad van Toezicht model is behalve bij schoolbesturen in andere soorten organisaties al eerder ingevoerd. Er is inmiddels jurisprudentie ontstaan, gericht op het bedrijfsleven, die echter niet zonder meer ook toepasbaar is op het onderwijsveld. Duidelijk is wel dat het verstandig is om een aantal zaken expliciet in de individuele arbeidsovereenkomst te regelen. Dit alles hoeft geen beletsel te zijn om naar een Raad van Toezicht model over te stappen, als voor deze rechtsvorm wordt gekozen. Wel moet de betrokken directeur een weloverwogen keuze maken en van te voren nadenken over eventuele juridische consequenties. In een individueel arbeidscontract kunnen soms de nadelen van een dubbelrol geregeld worden. Op deze manier is het mogelijk om, bijvoorbeeld wanneer de cao niet meer van toepassing is op de arbeidsovereenkomst, deze tussen partijen toch van toepassing te verklaren.Auteur: Annevita WillinkThema Bestuurlijke schaalvergrotingKader Primair 3 – november 2006