De meeste schoolleiders willen dat scholen op dit moment openblijven in het belang van leerlingen. Over verlengen Kerstvakantie wordt genuanceerd gedacht. Schoolleiders vinden het erg belangrijk dat er voorrang komt voor onderwijspersoneel bij de boosterprik (75%) en de termijn voor het NPO wordt opgerekt (92%). Dat blijkt uit een peiling van de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) onder ruim duizend schoolleiders. Een op de vijf scholen heeft in de eerste drie dagen zelftests ontvangen en iets meer dan de helft van de scholen denkt dat ze goed gebruikt gaan worden. Verder hoefden er minder scholen dicht en minder klassen naar huis te worden gestuurd dan twee weken geleden, in totaal waren er wel minder leerlingen en leraren op school.
Op 96 procent van de scholen ontbraken er één of meerdere leerlingen per klas. Gemiddeld was 78 procent (twee weken terug was dit nog 84 procent) van de leerlingen op school. Zo’n 13 procent ontbreekt vanwege COVID-gerelateerd afwezigheid en 9 procent vanwege andere redenen. Toch stuurde 54 procent van de scholen één of meerdere klassen naar huis. Dat zijn minder scholen dan twee weken geleden. Slechts 0,8 procent van de scholen moest de deuren helemaal sluiten, wat ook minder is dan twee weken eerder.
Op 18 procent van de scholen zijn alle leraren op school. Gemiddeld is 80 procent (twee weken geleden was dit nog 86 procent) van de leraren op school, zo’n 12 procent ontbreekt vanwege COVID en 8 procent wegens andere redenen. Volgens de schoolleiders test gemiddeld 8 procent van de leerlingen en 10 procent van de leraren positief.
“De uitkomsten van deze peiling geven de dilemma’s weer die spelen in de scholen. Er wordt momenteel keihard gewerkt om het onderwijs door te laten gaan. Op veel scholen lukt het om onderwijs in de lucht te houden door alle zeilen bij te zetten en dat verdient heel veel respect”, aldus AVS-voorzitter Petra van Haren. “Tegelijkertijd vraagt dat heel veel van de teams, is de werkdruk erg hoog zeker ook voor schoolleiders. Het zoeken naar vervanging is echt een kunst en vaak leven er in de teams ook zorgen.”
Op 26 procent van de basisscholen is er een regulier tekort (gemiddeld 1,6 FTE) en ruim 70 procent kan geen invallers meer vinden. Op 37 procent lukt het niet om de benodigde leraren te vinden voor het Nationaal Programma Onderwijs na Corona (gemiddeld 1,5 FTE). Mede daardoor lukt het 25 procent van de scholen nu niet om het NPO goed uit te voeren. In totaal wil 92 procent van de scholen de termijn van twee jaar oprekken naar vier jaar of zelfs langer. Het allerliefst willen de scholen structurele investeringen.
“Meerdere scholen kampten al met een tekort aan leraren of schoolleiders zelf. Juist daar knelt het als ook nog corona de school binnenkomt. Schoolleiders zijn letterlijk dag en nacht bezig om de klassen bezet te krijgen en komen daardoor niet toe aan het sturen op de kwaliteit van onderwijs”, zo zegt Van Haren. “Al het personeel is nodig om de klassen bezet te krijgen. Regelmatig staat daardoor de directeur voor de groep, een onderwijsassistent of personeel dat voor het NPO werd ingezet. Voor het NPO staat nu twee jaar worden uitgegeven en het zou scholen veel meer lucht geven als dat NPO-geld kan worden uitgesmeerd”.
Voor ruim 70 procent van de scholen was het niet echt lastig om het dringend advies van mondkapjes in groep 6, 7 en 8 door te voeren. 65 procent van de scholen heeft kritische reacties van ouders gehad bij invoering van de mondkapjes. Gemiddeld worden de mondkapjes door 82 procent van de leerlingen gedragen.
Op 22 procent van de scholen zijn na drie dagen de zelftest bezorgd. Zo’n 57 procent verwacht dat ze ook regelmatig gebruikt zullen worden.
75 procent van de schoolleiders wil dat het onderwijs voorrang krijgt bij de boosterprik, maar 6 procent is het daar niet mee eens. Van Haren: “ In de publieke sector houdt onderwijs samen met de zorg en de politie ons land overeind, dat kost soms veel moeite zeker vanwege de tekorten aan beschikbaar personeel. Juist vanwege de krapte is het van belang om goed voor het onderwijspersoneel te zorgen en het zo veilig mogelijk te maken. Voorrang voor personeel die een boosterprik wil, helpt daar zeker bij, maar ook gaan schoolleiders dagelijks in gesprek met hun team om zo haalbaar en veilig mogelijk onderwijs te blijven verzorgen. De inconsequentie van sommige maatregelen helpt daar niet bij”.
Twee derde van de respondenten wil de school ook in de huidige situatie openhouden, vooral in het belang van de leerlingen. Daarbij geeft 93 procent aan in staat te zijn om flexibel in te spelen op afstandsonderwijs. Over de kerstvakantie zelf is verdeeldheid. Zo’n 45 procent wil vasthouden aan de twee weken kerstvakantie met name in het belang van leerlingen (94%), ouders (53%), teamleden (49%) of de schoolleider zelf (21%). Daartegenover staat dat de 55 procent van de schoolleiders een verlengde Kerstvakantie wel ziet zitten en dat veelal doet in het belang van teamleden (96%), leerlingen (63%), ouders (26%) of de schoolleider zelf (20%).
“We zien dat in het belang van leerlingen zoveel mogelijk scholen open willen blijven, maar als AVS vinden we het enorm belangrijk dat als het even niet meer gaat eigen afwegingen mogelijk zijn en gerespecteerd worden”, zo zegt Van Haren. “We vragen ook de politiek duidelijkheid te geven voor de komende weken. Veel scholen zijn namelijk al in voorbereiding voor aangepaste kerstvieringen. Het constant schakelen brengt soms veel onrust mee, terwijl rust en duidelijkheid in deze tijd heel belangrijk is.”