Schoolleiders pakken bso-verplichting constructief op

Begin september heeft de AVS een scholenpanelonderzoek uitgezet onder schoolleiders en bovenschools managers omtrent het regelen van de aansluiting met buitenschoolse opvang (bso). Leden reageerden massaal (1.493 respondenten) en blijken de bso-verplichting constructief opgepakt te hebben. Bijna de helft ziet de wetswijziging dan ook als een kans, tegenover 12 procent die het als een bedreiging beschouwt.Bijna alle scholen (91 procent) heeft de aansluiting met bso per 1 augustus gerealiseerd (het ging hierbij niet om de vraag of alle kinderen daadwerkelijk geplaatst kunnen worden). Dat betekent niet altijd dat er sprake is van een sluitend dagarrangement die aan de vraag van de ouders voldoet. Toch kan 58 procent tegemoet komen aan de verwachtingen van ouders. Voor 10 procent is de wens van ouders (nog) niet haalbaar en 15 procent van de respondenten geeft aan nog steeds met wachtlijsten te kampen. Driekwart van de scholen heeft afspraken gemaakt met één kinderopvangorganisatie. Een kwart heeft met meerdere kinderopvangorganisaties afspraken gemaakt. In de meeste gevallen (61 procent) vindt bso buiten het schoolgebouw plaats en in eenderde van de gevallen in de school zelf. De schoolleiding heeft doorgaans het grootste deel van de bso-aansluiting uitgewerkt en uitgevoerd; het bestuur tekende contracten. Daar waar het bestuur dat deed (24 procent) werkte de schoolleiding het praktische deel uit. In 33 procent van de gevallen was de uitvoering een gezamenlijke actie van bestuur en schoolleiding. Voor 47 procent geldt dat evenveel ouders als verwacht gebruik willen maken van bso. Scholen die relatief veel aanvragen van ouders hebben, kampen vaker met de verwachting van ouders dat hun kinderen direct geplaatst worden, terwijl er vaak een wachtlijst is. Binnen de groep scholen met weinig aanvraag, is vooral de verwachting van ouders om opvang binnen school te organiseren prominent. Op scholen waar de aanvraagomvang de 50 procent overstijgt, is te zien dat de werkelijke aanvraag groter is dan verwacht. Op scholen waar weinig tot geen aanvragen zijn binnengekomen, is de aanvraag minder dan men verwacht had. Schijnbaar ligt er een kloof tussen de gepeilde behoeften en de werkelijke aanvragen. Dat maakt het voor sommige scholen moeilijk om binnen de beperkte tijd een passende aanbodvorm te organiseren.Knelpunten en voorwaardenVeel scholen geven aan dat ze behoefte hebben aan meer tijd en ruimte om goed op de bso-vraag in te kunnen springen. Ze wijzen vooral op het belang van samenwerking en goede communicatie in het licht van spanningsveld met andere betrokken partijen. Scholen met weinig bso-vraag, vaak kleine scholen, noemen eerder vervoer en bso in de school als knelpunten. Hiertegenover staat dat een grote groep geen knelpunten ervaart (37 procent). Uit de voorwaarden die de respondenten nodig achten om op tot een optimale aansluiting te komen blijkt dat men weldegelijk de (maatschappelijke) uitdaging ziet in de dagbesteding van het kind en deze wil aangaan, maar dat er veel (beperkte) tijd besteed is aan de wettelijke verplichting. Ook heeft de onduidelijke verantwoordelijkheidsverdeling gezorgd voor onnodig veel druk op de scholen. Zie tabel 1 en 2.Tabel 1 Ervaren knelpunten bij regelen bso-aansluitingWelke knelpunten heeft u in de organisatie van de aansluiting tot op heden ervaren?Meerdere antwoorden zijn mogelijk.• geen knelpunten 37%• gebrek aan geschikte huisvesting 38%• spanningsveld tussen betrokken partijen (kinderopvang, ouders, school) 15%• onvoldoende medewerking en complexe regelgeving van de gemeente 17%• strenge eisen van de Wet Kinderopvang werken belemmerend 17%• verschillende cao’s werken belemmerend (onderwijs en kinderopvang) 9%• te weinig tijd voor een beleidsrijk geïntegreerd traject 27%• andere knelpunten, namelijk 9%totaal 100%Tabel 2 Voorwaarden om op tot een optimale aansluiting te komen (in volgorde van frequentie; meest genoemd staat bovenaan) Welke knelpunten heeft u in de organisatie van de aansluiting tot op heden ervaren?Meerdere antwoorden zijn mogelijk.• geen knelpunten 37%• gebrek aan geschikte huisvesting 38%• spanningsveld tussen betrokken partijen (kinderopvang, ouders, school) 15%• onvoldoende medewerking en complexe regelgeving van de gemeente 17%• strenge eisen van de Wet Kinderopvang werken belemmerend 17%• verschillende cao’s werken belemmerend (onderwijs en kinderopvang) 9%• te weinig tijd voor een beleidsrijk geïntegreerd traject 27%• andere knelpunten, namelijk 9%totaal 100%• gebouw (fi nanciële ondersteuning daarin), locaties/ruimtes• goede samenwerkingsafspraken en communicatie (ook naar ouders)• pedagogische afstemming, visie, gezamenlijk concept• personele capaciteit, opleiding• extra subsidie voor doorontwikkeling• dichtbij school, goed vervoer• meer tijd• gevarieerd en kwaliteitsrijk naschools aanbod van partners• medewerking van gemeenten• betere aansluiting op regelgeving• beleid bestuur en overheid helderder (visie) en meer ruimte geven• voldoende vraag en lef om te starten ook met kleinere groepen• afstemming met MR• bij elkaar kunnen kijken• willenSamenvattend is de grootste groep respondenten (60 procent) tevreden tot zeer tevreden over het resultaat van de school om aan de wettelijke bso-verplichtingen te voldoen. Mocht de gekozen aansluiting toch niet afdoende blijken te zijn (59 procent vindt dat dat wel zo is), dan wordt vooralsnog geen actie ondernomen of men zoekt naar (tijdelijke) alternatieven. Over het aanpassen van de schooltijdenregeling om tot een sluitend dagarrangement te komen (een advies van de Taskforce bso) zijn de meningen verdeeld: 59 procent is daartoe niet bereid, 41 procent wel. Een meerderheid vindt tot slot dat de motie Van Aartsen/ Bos, die ten grondslag lag aan de wetswijziging, een beweging op gang heeft gebracht waarin samenwerking met andere partijen geïntensiveerd wordt. Voor veel schoolleiders is de invoering dan ook geen eindpunt, maar een startpunt van waaruit gewerkt gaat worden aan een optimalisering van de dagbesteding.Meer informatieKijk voor de volledige resultaten van het AVS Scholenpanel over bso bij Scholenpanels. Zie ook Opvang voor het eindrapport van de Taskforce bso (5 september) en de aanpak van het ministerie wat betreft de wachtlijsten bso. De Taskforce bso doet daarin de volgende aanbevelingen: 1. versterken rol gemeente 2. eenduidige rolverdeling en verantwoordelijkheid 3. wegnemen belemmeringen in Convenantafspraken 4. betere randvoorwaarden huurtermijnen bso-accommodaties 5. betere benutting onderbezetting bso op woensdag en vrijdag 6. wegnemen overige belemmerende wet- en regelgeving 7. inrichten kenniscentrum voor ondersteuning uitbreiding 8. inzet Waarborgfonds Kinderopvang en woningbouwcorporaties 9. aanpassen schooltijdenregeling voor sluitend dagarrangement. Het ministerie van OCW maakte hierop op Prinsjesdag bekend 29 miljoen uit te trekken voor uitbreiding van de bso-capaciteit via een kenniscentrum (5 miljoen), voor kennisuitwisseling en good practices, voor de onderbezetting op woensdag en vrijdag en voor de gemeenten (5 miljoen). Voor voldoende en gekwalifi ceerd personeel trekt OCW nog eens 10 miljoen extra uit, bovenop de eerdere impuls voor combinatiefuncties