Leidinggeven aan verander- en ontwikkelingsprocessen in een team vraagt om een goed inzicht in jezelf en in de dynamiek binnen het team. De leergang Succesvol beïnvloeden van veranderprocessen van de AVS Academie leert schoolleiders te zien wat het team nodig heeft om succesvol te zijn en doelen te behalen.
“De directeur en ik wilden een professionelere cultuur op de school realiseren en we kwamen weerstand tegen bij het team”, vertelt intern begeleider Anneke Wierenga. “Om dat te doorbreken wilden we beter vat krijgen op het teamproces.”
Betuttelend
Samen met haar schoolleider volgde Wierenga de leergang Succesvol beïnvloeden van veranderprocessen van de AVS Academie. Met als resultaat dat ze zich bewuster is geworden van haar eigen gedrag en het effect daarvan op anderen. Ook staat ze nu meer open voor de mogelijke oorzaken van de reacties van teamleden. “Iedereen heeft in zijn kindertijd keuzes gemaakt voor bepaald gedrag en in spannende situaties grijpen we vaak terug naar dat gedrag. Zo had ik de neiging om me nogal betuttelend op te stellen, terwijl ik zelf dacht dat ik helder uitlegde wat de bedoeling was. Ik kan nu beter kiezen hoe ik me opstel en begrijp ook meer van de reacties van teamleden. Ik ben milder geworden en flexibeler. Op de school kwam meer rust. Niet meer die strijd van ‘wij bedoelen het goed, maar zij doen het niet goed’. Dat is veranderd in ‘We staan samen voor een gemeenschappelijke opgave en hoe pakken we dat aan?’.”
Niet alleen theorie
De werkvormen in de leergang zijn afwisselend en helpen om inzicht te krijgen in je eigen keuzes, is de ervaring van Wierenga. “Het is niet alleen theorie. Juist ook door de oefeningen ontdekte ik hoezeer ik mezelf meeneem in alles wat ik zeg en doe of laat. Zo was er een oefening waarbij we met elkaar een verhaal moesten schrijven. Dan ontdek je dat je eigen stuk heel duidelijk deel uitmaakt van het gezamenlijke verhaal.” Dat de leergang bestaat uit vier keer een tweedaagse, vindt Wierenga een pré. “Je komt echt los van de waan van de dag.”
Veerkracht vergroten
De leergang is bedoeld voor mensen die zich willen ontwikkelen in leidinggeven. “Professionele ontwikkeling gaat hand in hand met persoonlijke ontwikkeling”, zegt Pia Umans van Plata Onderwijsacademie, die samen met haar collega Gonnie Joosten de leergang geeft bij de AVS Academie. “Wie ben jij als schoolleider, wat zijn je drijfveren, hoe motiveer je je team. Veel gedrag is onbewust. En gelukkig doen mensen onbewust veel goede dingen. Vakmanschap in leiderschap gaat over bewust worden van wat je onbewust goed doet en bewust worden van niet effectief gedrag. Dan wordt de keuzevrijheid groter, zodat reageren en acteren op de snel veranderende werkelijkheid effectiever wordt. Zo vergroten we de veerkracht van schoolleiders.”
Grenzen stellen
Je leert jezelf kennen tijdens de leergang en krijgt inzicht in de dynamiek van het team. Umans: “In het basisonderwijs is het bijvoorbeeld vaak lastig grenzen te stellen. Als de leidinggevende zichzelf niet goed in beeld heeft als het over grenzen stellen gaat, dan is het de vraag of je nog wel de goede beslissingen neemt als er spanning op het team komt te staan.” Onder druk kunnen mensen niet effectief gedrag blijven herhalen. Een belangrijk onderdeel van de leergang is het ontrafelen van complexiteit. “In een team spelen vaak onbewuste verwachtingen en oordelen een rol. Het is nodig te begrijpen wat er gebeurt in de onderstroom, zodat je doelgericht acties kunt inzetten om de problematiek duurzaam op te lossen.”
