Politieke column – Een sluipmoordenaar in het primair onderwijs

Tot de zomervakantie laten politici in Kader Primair hun licht schijnen op de gebeurtenissen in onderwijsland. Deze maand het woord aan Ursie Lambrechts, Tweede Kamerlid en woordvoerder Onderwijs namens D66.Minister Van der Hoeven wil de methode van jaarlijkse prijsbijstelling ten aanzien van de materile voorzieningen voor het primair onderwijs aanpassen. Dat plan kan scholen voor primair onderwijs in grote problemen brengen. Het voorstel van de minister kent twee hoofdpunten. Ten eerste wil zij de berekeningsmethodiek aanpassen, om deze in lijn te brengen met de methodiek die in de rest van het onderwijs gebruikt wordt. Daarnaast zou het automatisme van de jaarlijkse prijscompensatie moeten komen te vervallen. De ambitie om te komen tot vereenvoudiging van de bekostigingssystematiek en harmonisatie met andere onderwijssectoren is op zichzelf lovenswaardig, maar er zitten aan dit specifieke voorstel een aantal bezwaren die het nu niet opportuun maken. En misschien wel nooit opportuun maken. De pijn bij dit voorstel zit vooral in het feit dat er een rele kans bestaat dat de prijsbijstelling niet wordt uitgekeerd, mogelijk zelfs meerdere jaren achter elkaar. De regering kan hiertoe besluiten als de toestand van s Rijks financin daar aanleiding toe geeft. Ook kan de minister besluiten de prijscompensatie niet uit te keren, omdat zij andere prioriteiten stelt. Het voortgezet onderwijs, waar de automatische prijsbijstelling al langer geleden afgeschaft is, laat zien dat dit een reel gevaar is. Daar is de prijsbijstelling de afgelopen drie jaar niet uitgekeerd. Met als gevolg dat scholen de gestegen kosten zelf maar op moesten vangen. En dan hebben deze scholen nog enige ruimte om binnen de lumpsum de zaak een beetje uit te middelen, maar dat is voor het primair onderwijs met name voor de vele npitters onmogelijk. Daardoor zal de druk tot schaalvergroting toenemen en dat moeten we niet willen. Het schrappen van de automatische prijscompensatie brengt nog een ander risico met zich mee. Sommige uitgaven voor materile voorzieningen zullen namelijk sowieso gedaan moeten worden, ook als de prijscompensatie de werkelijke uitgaven niet meer dekt. In dat geval kunnen scholen zich genoodzaakt zien geld voor personeel te verschuiven naar materieel. Ook dat zou een zeer kwalijke ontwikkeling zijn. Tenslotte is de timing van de minister opmerkelijk. Op dit moment loopt nog een evaluatie van het bekostigingsstelsel. Het is buitengewoon raar om daaraan voorafgaand nu al deze hypotheek op de uitkomst van de evaluatie te leggen. Door het automatisme van de prijscompensatie te schrappen, laat de minister een sluipmoordenaar toe in de bekostiging van het primair onderwijs. Het wantrouwen van scholen in het primair onderwijs ten opzichte van deze regeling is dan ook begrijpelijk en terecht. Als de minister vereenvoudiging en harmonisatie nastreeft in de manier van bekostiging van het primair en voortgezet onderwijs, moet ze dat op een andere manier bewerkstelligen. Het lijkt mij dan beter om te kijken hoe we ook voor het voortgezet onderwijs de automatische prijscompensatie weer terug kunnen krijgen.Auteur Ursie Lambrechts,Iedere maandKader Primair 8 – april 2006