Onderwijsraad: wetsvoorstel burgerschapsonderwijs onvoldoende duidelijk
Het wetsvoorstel van minister Slob maakt volgens de Onderwijsraad onvoldoende duidelijk wat onder burgerschap wordt verstaan en wat van scholen wordt verwacht. De raad komt met de suggestie voor een andere wettekst waarin democratie de kern vormt van de burgerschapsopdracht. Dit staat in een advies dat de Onderwijsraad op 27 september uitbrengt in reactie op een wetsvoorstel van de minister.
De Onderwijsraad steunt de intentie van minister Slob om de doelstelling en uitgangspunten van het burgerschapsonderwijs te verduidelijken. Toch is de raad kritisch over het wetsvoorstel. Daarbij gaat het zowel om de onderbouwing van het voorstel als om de invulling van het (container)begrip burgerschap. De wet biedt scholen nu onvoldoende een inhoudelijk kompas, vindt de raad. De onderbouwing van het wetsvoorstel kan beter; het is nu niet inzichtelijk welke problemen het wetsvoorstel wil aanpakken. Ook is het niet helder of het alleen gaat om een verduidelijking of dat er meer of iets anders van scholen verwacht wordt. Daarom komt de raad met de suggestie voor een alternatieve wettekst.
Wettelijke burgerschapsopdracht
Scholen hebben de opdracht leerlingen goed burgerschapsonderwijs te bieden. Veel scholen en leraren zijn nu zoekende als het gaat om wat burgerschap betekent en hoe zij daar invulling aan kunnen geven. Een duidelijkere wettelijke opdracht kan hen helpen om het burgerschapsonderwijs beter vorm te geven.
De wettelijke burgerschapsopdracht geeft aan wat in elke school aan de orde moet komen. Voor de raad is de kern dat jongeren leren functioneren in en bijdragen aan een pluriforme, democratische samenleving. De uitgangspunten van de democratische rechtsstaat staan daarbij centraal. Deze vormen het kader waarbinnen verscheidenheid kan bestaan en waarbinnen iedereen in gelijke mate vrijheid kan genieten. De raad adviseert de wettelijke burgerschapsopdracht voor scholen strak hierop te richten. Daarnaast kunnen scholen het burgerschapsonderwijs zelf verdiepen en verbreden.
Grenzen
De raad pleit er ook voor om realistische verwachtingen van het onderwijs te koesteren. Er zijn grenzen aan wat onderwijs kan bereiken. Ook benadrukt de raad dat er meer nodig is dan een wetswijziging om het burgerschapsonderwijs daadwerkelijk te verbeteren. De wijzigingen vragen ook om een doorvertaling naar het curriculum. De overheid hoort scholen ondersteuning te blijven bieden bij het vormgeven van het burgerschapsonderwijs, bijvoorbeeld in de vorm van voldoende geld, goede informatievoorziening en mogelijkheden om goede ervaringen uit te wisselen. Ten slotte vindt de raad een uitwerking van de burgerschapsopdracht in de bestaande kerndoelen en eindtermen nodig. Bij gebrekkige uitwerking op dat niveau komt de onderwijsinspectie in de lastige positie dat zij de wettelijke norm zelf moet invullen met eigen indicatoren.
