Onderwijsraad: ‘Professioneler omgaan met gedragsproblemen’
Een nuchtere houding van leerkrachten, niet te snel etiketteren en het diagnosticeren overlaten aan experts is het devies van de Onderwijsraad in het advies `De school en leerlingen met gedragsproblemen´. Ook pleit de raad voor het opnemen van het vak `handelingsgerichte omgang met gedragsproblemen´ in het kerncurriculum van de pabo.
In het recente advies van de Onderwijsraad staan handreikingen hoe scholen professioneler om kunnen gaan met zorgleerlingen. Daarbij staan de volgende vragen centraal: hoe kan het onderwijs aan leerlingen met gedragsproblemen verbeterd worden en welke rol heeft de overheid hierin? De Onderwijsraad stelt dat het werken aan gedragsproblemen begint met sterk onderwijs door een professioneel lerarenteam in een duidelijk gestructureerde school met heldere regels. Daarbinnen is er voldoende aandacht en ruimte voor persoonlijke relaties tussen leerkrachten en leerlingen. Het basiszorgaanbod bestaat volgens de raad uit een helder pedagogisch-didactische structuur waarin gewenst gedrag wordt vastgesteld, geoefend en beloond en ongewenst gedrag wordt genegeerd en zo nodig bestraft. De Onderwijsraad vindt dat een nuchtere houding ten aanzien van classificatie van probleemgedrag gewenst is, en vraagt betrokkenen (scholen, leerkrachten maar ook overheid) deze houding te onderschrijven en uit te dragen. “Het etiketteren van een probleem of een stoornis kan helpen, maar hindert soms ook in de verdere loopbaan van de leerling. Het gaat erom leerlingen op te voeden tot zelfverantwoordelijkheid. Signaleren van (probleem)gedrag is goed, maar diagnosticeren is voorbehouden aan experts”, aldus de raad. De leerkracht heeft volgens het advies een cruciale rol in het omgaan met gedragsproblemen, en hij (of zij) verdient steun van de school. Dit kan de school doen door een duidelijke visie te hebben, heldere verwachtingen uit te spreken, ruimte te bieden voor professionalisering, een goede (zorg)infrastructuur te bieden op school en inzet voor goede samenwerkingsrelaties met partijen buiten de school. Verder pleit de raad voor het opnemen van het vak `handelingsgerichte omgang met gedragsproblemen´ in het kerncurriculum van de lerarenopleidingen en houdt hij een pleidooi voor het delen van kennis – in een academische werkgemeenschap – tussen praktijk (leerkrachten, scholen en ouders) en wetenschap.
In een reactie van het ministerie van OCW staat dat de curricula van pabo´s en de lerarenopleidingen al worden aangepast aan Passend onderwijs. Ook spreekt voormalig staatssecretaris Dijksma hierin over het beleggen van een expertmeeting ten behoeve van een concrete aanpak van gedragsproblemen in het onderwijs. Tot slot had zij het plan een academische werkplaats voor gedragsproblemen op school in te richten in samenwerking met de wetenschap, opleiders en de praktijk.
Meer informatie: www.onderwijsraad.nl/publicaties/2010/de-school-en-kinderen-metgedragsproblemen