Onderwijsassistenten vaak ingezet om leraren te ontlasten
Verkenning Arbeidsmarktplatform PO
De belangrijkste reden van werkgevers om onderwijsassistenten of lerarenondersteuners in te zetten, is om leraren te ontlasten. Dat geldt voor maar liefst 84 procent van de werkgevers. Mogelijk heeft dit te maken met de besteding van de Werkdrukmiddelen in de sector. Andere belangrijke motieven zijn de mogelijkheid om ondersteuning te bieden aan zorgleerlingen (78 procent) en om meer individuele begeleiding en maatwerk te bieden aan alle leerlingen (70 procent). Zo blijkt uit de verkenning naar de (arbeidsmarkt)positie van onderwijsassistenten en lerarenondersteuners in het primair onderwijs van Arbeidsmarktplatform PO.
Circa 44 procent van de werkgevers wil in de nabije toekomst meer onderwijsassistenten inzetten, terwijl circa 32 procent aangeeft meer lerarenondersteuners in te willen zetten.
In het Nationaal Programma Onderwijs wordt onder andere gewezen op de mogelijkheden om extra hulp in de klas in te schakelen, bijvoorbeeld door onderwijsassistenten aan te trekken. Onderwijsassistenten en lerarenondersteuners spelen de afgelopen jaren een steeds belangrijkere rol op scholen. Toch verschillen de manieren waarop ze worden ingezet. Soms geven ze indirect hulp aan leerlingen. Soms krijgen ze lesgevende taken waarbij directe interactie plaatsvindt met leerlingen. Omdat meer kennis over een duurzame inzet gewenst is, voerde het Arbeidsmarktplatform PO een verkenning uit. In totaal hebben ruim 350 onderwijsassistenten en lerarenondersteuners en ruim 560 werkgevers in de sector eind 2020 hun ervaringen gedeeld.
Taken buiten functie
Opvallend is dat meer dan de helft van de onderwijsassistenten en lerarenondersteuners aangeeft taken uit te voeren die buiten de functieomschrijving vallen. Van alle werkgevers geeft circa 18 procent dit aan. Het merendeel, maar liefst 79 procent, van de onderwijsassistenten en lerarenondersteuners is (zeer) tevreden over zijn/haar takenpakket. Bijna 88 procent van de werkgevers is (zeer) tevreden over de inzet van onderwijsassistenten en lerarenondersteuners binnen de school/het schoolbestuur.
Een meerderheid van de onderwijsassistenten en lerarenondersteuners geeft aan dat hun werkzaamheden niet blijvend zijn veranderd als gevolg van de coronapandemie. Een deel van hen geeft wel aan dat zij door de coronapandemie – door uitval van collega’s en krapte op de arbeidsmarkt – vaker voor de klas staan.
Nieuwe functiebeschrijvingen en ontwikkeling
In de cao po is afgesproken dat iedere werkgever het functiegebouw voor onderwijsondersteunende functies heroverweegt en verouderde functiebeschrijvingen actualiseert. Iets meer dan de helft van de onderwijsassistenten en lerarenondersteuner geeft aan tevreden te zijn over de mate waarin hun nieuwe functieomschrijving aansluit bij hun dagelijkse werkzaamheden. Tegelijkertijd is er een aanzienlijke groep die ontevreden is over de aansluiting en de onderbouwing van de (nieuwe) indeling door de werkgever. Circa een op de vijf is hier (zeer) ontevreden over. Twee derde van de onderwijsassistenten en lerarenondersteuners is (zeer) tevreden over het toegekende takenpakket en de (nieuwe) functie in het algemeen. Circa een op de acht onderwijsassistenten en lerarenondersteuners geeft aan hier (zeer) ontevreden over te zijn. Onvrede is er met name over de ervaren waardering, vooral qua salariëring.
Twee derde van de onderwijsassistenten en lerarenondersteuners geeft aan zich te kunnen ontwikkelen in het werk. Zo’n 58 procent wordt ook door de direct leidinggevende gestimuleerd om dit te doen, en bij bijna 44 procent helpt de direct leidinggevende hen ook daadwerkelijk om doorgroeimogelijkheden te benutten.
Vacatures
Ook het aantal vacatures in het primair onderwijs voor onderwijsassistenten en lerarenondersteuners is gestegen. In het schooljaar 2019-2020 werd in circa 650 vacatures gezocht naar een onderwijsassistent, ten opzichte van circa 550 vacatures in de voorgaande meting. In bijna 90 vacatures werd in het schooljaar 2019-2020 gezocht naar een lerarenondersteuner, ten opzichte van bijna 30 vacatures in de voorgaande meting.