Onderwijs kan oplossing voor stijgende zorgkosten bieden
De echte oplossing voor de stijgende zorgkosten vind je niet in de zorg, maar in het onderwijs. Een gezondere leefstijl kan veel klachten voorkomen en preventie zou daarom in het onderwijs verankerd moeten worden. Dat staat in een opiniestuk in het FD, dat is ondertekend door 44 hoogleraren, bestuursvoorzitters en medici.
De zorg kost nu jaarlijks circa 5.500 euro per persoon. Dat bedrag zal over 20 jaar bijna verdubbelen. Dit blijkt uit een rapport van de Sociaal-Economische Raad (SER). Vooral de kosten voor de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) zijn hoog. De verwachting is dat deze kosten in 2060 maar liefst vervijfvoudigd worden. Relatief veel zorg wordt besteed aan lichte en matig ernstige psychische klachten. Een gezondere leefstijl op jongere leeftijd kan veel van deze klachten voorkomen op latere leeftijd.
“Als kinderen, jongeren en jongvolwassenen zich eenmaal met klachten melden in de zorg, zijn we te laat”, schrijven de opstellers van het stuk. Ongeveer 75 procent van de psychische ziekten ontstaan volgens hen voor het 25ste levensjaar. “Dat maakt de school dé plek om te leren wat belangrijk is voor je mentale ontwikkeling.”
Zo kunnen meer bewegen, meditatie en mindfulness beschermen tegen stress en psychische klachten. “Als we er voorzichtig van uitgaan dat we met de juiste preventie ten minste 2,5 procent van de psychische ziektelast kunnen voorkomen, zou dit een half miljard euro per jaar aan zorgkosten besparen.”
Permanente verankering
De opstellers van het opiniestuk zijn van mening dat de oplossing van de zorgkosten dus te vinden is in het onderwijs. Nu is er op scholen vaak projectmatig aandacht voor, bijvoorbeeld met projecten als De Gezonde School of Jongeren Op Gezond Gewicht. Maar er is hiervoor geen structurele en landelijke financiering. Dit soort projecten geeft dus veel extra werkdruk, zonder duurzaam resultaat, aldus de auteurs van dit artikel. Daarom willen de schrijvers het graag permanent verankerd zien in lessen.
Curriculum
Het kabinet is, samen met het veld, bezig met het vernieuwen van het curriculum, de verplichte lesstof voor alle Nederlandse leerlingen. In de adviezen hiervoor staat dat ‘bewegen en sport’ onderdeel moeten zijn van die verplichte lesstof op basisscholen. Dat biedt ‘een gouden kans’ volgens de opstellers van het opiniestuk. Zij stellen voor het leergebied ‘gezondheid’ te creëren en dit uit te breiden met de onderwerpen voeding, ontspanning, slaap, seksualiteit, roken en onderwijs over middelen als alcohol en drugs. “Deze komen deels aan de orde in andere voorgestelde leergebieden. Maar juist de combinatie in één betekenisvol leergebied Gezondheid biedt grote meerwaarde.”
Ook in het mbo, hbo en op de universiteiten moet volgens hen structureel worden ingezet op preventie.
Na het zomerreces komt de houdbaarheid van de zorgkosten prominent op de politiek agenda, naar aanleiding van het advies van de SER en de rekening van de coronacrisis.
