Onderwijs en bedrijfsleven hebben elkaar nodig
Ondernemen blijft niet meer alleen beperkt tot middenstanders en bedrijfsleven. Ook maatschappelijke organisaties als scholen hebben baat bij een ondernemersgeest. Maar opereren zij hetzelfde? En: wat hebben ze aan elkaar?
Peter van Elst, commercieel directeur Alberts BV
“Ondernemen is voor mij het nemen van berekende risico´s, met het oog op de uitbouw van een lange termijn relatie met de markt. Verantwoording afleggen kan alleen als zaken genormeerd zijn. In het onderwijs moet men nog werken aan een zo objectief mogelijke meetbare output. Een schoolleider dient zo concreet mogelijk realiseerbare en acceptabele doelstellingen te formuleren. Scholen moeten vooral verder gaan op de ingeslagen weg en niet hun totale functioneren ter discussie stellen, maar nog meer de oren en ogen openen naar de buitenwereld om nieuwe mogelijkheden te ontdekken.”
Silvia Nijland en Maureen Welhuis van Kinderopvang Hebbes
“Voor ons is ondernemen het creatief uit kunnen werken van onze plannen, ideeën en idealen. We volgen de media zeer zorgvuldig en bestuderen alles wat er maar geschreven wordt over kinderopvang; bepaalde zaken voeren we in de praktijk door, indien dit tot verbetering van de opvang leidt. Wij vinden dat ook ouders en locatiebeheerders recht hebben op een zo uitgebreid mogelijk verslag van onze activiteiten. De oudercommissie speelt hierin een belangrijke rol. Omdat schooldirecties verzocht worden nauw met ons samen te werken, willen wij hiervoor in de toekomst een werkgroep oprichten, bestaande uit ouders, leerkrachten en de directie van ‘KOV-Hebbes’. De school heeft hierbij een actieve rol in het aanleveren van informatie en doelen.”
Peter Paul Bénard, Country Manager bij Epson
“Regeren is vooruitzien! Ondernemen is altijd een aantal stappen verder zijn. Probeer verder transparant te zijn; helder en duidelijk in je boodschap, zodat je de juiste verwachtingen schept. In onze branch is de aankleding van een product essentieel, omdat deze op een eenvoudige manier de voordelen van het product moet communiceren. Dit is een belangrijke factor bij de keuze voor een product. De meeste klanten maken hun keuze op de winkelvloer.
Onderwijs en bedrijfsleven hebben elkaar nodig. Het onderwijs kan gebruik maken van de nieuwe technologie en kennis die het bedrijfsleven gebruikt, en het bedrijfsleven heeft de juiste personen nodig die het onderwijs kan aanleveren.”
Frits Hirschstein, hoofd communicatie bij Oxfam Novib
“Om maximaal fi nancieel draagvlak te realiseren, wil ik op een verantwoorde manier Oxfam Novib `verkopen’ als beste ontwikkelingshulporganisatie. Bepalend hiervoor is het creatief vermogen om tot een onderscheidend nieuw concept te komen en dat structureel uit te dragen. Innoveren is ook ontzettend belangrijk; het is de vitaliteit van het merk. Door eerst te testen minimaliseren wij de risico’s.
Iedereen heeft een te kwantificeren doel, of dat nou aantallen leerlingen of donateurs zijn. Maar het gaat niet ten koste van alles. Vandaar `verantwoorde manier van verkopen’. Samenwerking met het onderwijs is een must voor Oxfam Novib. Leerlingen zijn de donateurs van de toekomst, daarin investeren we met actie en lesmateriaal.”
Danny Burlage, directeur Wortell
“Ondernemen is voor mij het samenwerken met anderen om een bepaald doel te bereiken. Veel personen associëren ondernemerschap met winstgevend zijn. Maar het is ook het zoeken naar nieuwe wegen: iets wat eigenlijk niet mogelijk bleek toch voor elkaar krijgen. Het is echter belangrijk om innovatie niet te overdrijven, en bijvoorbeeld de interne organisatie ook rust te gunnen. Als je als school een meer ondernemende insteek wilt kiezen en daar nog geen ervaring mee hebt, begin dan klein. Zoek samenwerking en kijk naar voorbeelden. Ondernemerschap binnen scholen kan op verschillende manieren plaatsvinden; een school zoekt ondersteuning bij bedrijven in de vorm van sponsoring, wisselt diensten uit met een organisatie, of het bedrijfsleven wordt geïntegreerd in het onderwijspakket.”
Bas Pieterse, directeur obs ’t Vrieske Honk
“Ondernemen houdt voor mij in dat ik goed kijk naar maatschappelijke ontwikkelingen, de vertaalslag maak naar de betekenis daarvan voor het onderwijs en vervolgens duidelijk analyseer wat hierbij de kansen en bedreigingen zijn. Ondernemen is ook goed kijken naar marktbewegingen en financieringsmogelijkheden. Expertise en ervaring vanuit het bedrijfsleven is daarbij van groot belang. Bedrijven enthousiasmeren voor je plannen en hen ook daadwerkelijk betrekken bij en deel laten nemen aan het proces geeft perspectief om te komen tot het gewenste resultaat. Als de school open is naar ouders, is daar ook veel te halen: een school met 300 kinderen heeft 600 volwassenen, met allemaal hun eigen werkzaamheden en contacten. Maak goed duidelijk wat je voor ogen hebt, betrek ouders hierbij en er ontstaat een schat aan mogelijkheden.”
Hans Rotering, eigenaar van De Pisang, speciaalzaak in groenten en fruit te Tilburg
“Ondernemen? Je bent overal verantwoordelijk voor. Niet alleen voor ‘onderdeel c’, maar voor alles, van a tot z. De gevolgen van elke beslissing die je neemt, kom je zelf ook weer tegen. Ik denk dat het voor schooldirecteuren een hele stap is om ondernemend te denken. In mijn optiek heerst in het onderwijs toch nog een ambtenarencultuur. Prestatiebeloning zou goed uit kunnen pakken. Om bij te blijven kijk ik geregeld in de keuken van anderen. Echte ambachtelijke zaken zoals de onze zie je niet meer op iedere straathoek, dus van concurrentie is weinig sprake. Sterker nog: we wisselen ideeën uit en helpen elkaar zo. Door het ruime assortiment en de kwaliteit, zo rijp mogelijk, onderscheiden we ons van supermarkten. Daar zie je vaak smaakvervlakking optreden. Ondernemers zoals ik kunnen zeker een rol spelen op scholen. Denk aan schoolfruit, ondersteuning bij kooklessen, (gezondheids)voorlichting, et cetera. Zuurkool groeit niet aan een boom!”
Sharon Dijksma, staatssecretaris van Onderwijs
“Bij ondernemen gaat het om creativiteit. Maar altijd met onderwijs als uitgangspunt. Alles wat je als ondernemende schoolleider doet, moet bijdragen aan de onderwijskwaliteit. Goed onderwijs verkoopt zichzelf. Volg maatschappelijke ontwikkelingen, kijk of je relevante veranderingen in kunt passen in je school. Belangrijk is dat niet iedereen hetzelfde wiel uitvindt. Een netwerk waarin je informatie deelt, nieuwe ideeën opdoet en leert van elkaars successen en fouten, is onmisbaar. Zoek partners uit die een maatschappelijke betrokkenheid hebben en die willen bijdragen aan je eigen doel. Risico’s nemen, samenwerking en sponsoring gaan best samen met onderwijs, zolang het maar geen afbreuk doet aan de kwaliteit. Scholen kunnen bijvoorbeeld een beroep doen op het ‘convenant sponsoring PO en VO’ (zie www.minocw.nl).”
“Ondernemingszin is het vermogen om in een bepaalde situatie kansen te zien en initiatieven te bedenken. Door optimale inzet van beschikbare middelen kunnen de nodige acties opgezet worden waardoor de waargenomen kansen gerealiseerd worden. Ondernemen is grenzen verleggen, iets nieuws scheppen, iets duurzaams voortbrengen dat tot de kwaliteit van het leven bijdraagt.”
(Prof F. Laevers KU Leuven)
