Ouders in Nijmegen dienen vanaf 2009 hun kinderen vanaf de leeftijd van drie jaar aan te melden voor basisonderwijs bij een centraal inschrijfpunt. De maatregel moet vooral bevorderen dat kinderen in hun eigen wijk naar school gaan. Plaatsing gebeurt wel nog zoveel mogelijk in overeenstemming met de voorkeur van ouders, maar het is voor het eerst dat ouders zo´n dwingend schooladvies krijgen.
Het centrale inschrijfpunt maakt een einde aan een systeem van willekeur waarbij de belangrijkste regel was `Wie het eerst komt, het eerst maalt´. Sommige ouders probeerden hun kinderen al voor de geboorte in te schrijven, meldt de Volkskrant. Ouders krijgen nu, wanneer hun kind twee jaar en negen maanden is, een brief thuis met de oproep zich aan te melden op de website van het centrale aanmeldpunt. Wanneer zij hun gegevens invoeren, zien zij de drie buurtscholen die aan het woonadres van het kind zijn gekoppeld. Op de toegewezen scholen is in elk geval plaats. Ouders mogen drie scholen buiten de wijk als voorkeur opgeven. Ze kunnen een eigen top 6 samenstellen. De computer gaat daarna op basis van afgesproken spelregels (is er een broertje of zusje op school, hoe staat het met de evenwichtige spreiding van leerlingen van laagopgeleide ouders) de voorkeuren van de ouders na en geeft een bindend advies. Is er plaats op de voorkeurschool buiten de wijk, dan wordt het kind geplaatst. Is die school vol, dan heeft het kind pech: scholen hebben een vast plafond aan leerlingen en mogen daar niet overheen. De levensovertuiging van de ouders of hun voorkeur voor een onderwijskundige stroming spelen geen rol bij de `voorrangsregels´. Hebben ouders bezwaar tegen het advies, dan zal een commissie zich daarover buigen. Door het centrale inschrijfpunt worden kinderen van ouders met een laag opleidingsniveau beter over de stad verdeeld. Populaire Nijmeegse scholen krijgen een limiet aan het aantal leerlingen en mogen geen lokalen bijbouwen. Diverse partijen uit de Tweede Kamer willen opheldering van het ministerie van OCW over de plannen van de gemeente Nijmegen. “Het is in strijd met de vrije schoolkeuze en daarmee de vrijheid van onderwijs”, stellen VVD, PVV en SGP in de media. De VVD vreest bijvoorbeeld dat kinderen nu op een islamitische school terechtkomen, terwijl hun ouders dat helemaal niet willen. Volgens een woordvoerder van de gemeente is aantasting van de vrije schoolkeuze `niet aan de orde´. “Op populaire scholen kunnen nu ook al niet alle leerlingen worden geplaatst. Bovendien kunnen ouders zelf zes scholen van hun voorkeur opgeven.”.