Op 37 procent van de scholen hebben zich (gemiddeld vier) leerlingen uit Oekraïne gemeld. Dat blijkt uit een peiling van de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) onder bijna duizend schooldirecteuren. Het kan betekenen dat er mogelijk al meer dan tienduizend leerlingen uit Oekraïne in het Nederlandse basisonderwijs zijn. Volgens officiële cijfers zijn er momenteel 6000 leerlingen geregistreerd, het verschil wordt mogelijk verklaard doordat scholen al kinderen opnemen in het onderwijs die nog niet zijn ingeschreven bij de gemeenten.
Het is hoe dan ook beduidend meer dan twee weken geleden, toen op 15 procent van de scholen (en in totaal 3500) leerlingen waren gemeld. Ook bleek uit de peiling dat er niet in elke regio nieuwkomersscholen zijn of er voldoende capaciteit is. Dan stromen leerlingen in het reguliere onderwijs. Volgens de directeuren is er behoefte aan duidelijke plannen van de overheid en extra personeel.
Meestal gaat het om enkele leerlingen en soms gaat het zelfs om meer dan 40 leerlingen per school. Als leerlingen zich melden dan laten scholen ze instromen in het reguliere onderwijs (48%), worden ze doorverwezen naar een nieuwkomersschool (17%) of een nieuwkomersvoorziening of taalklas binnen het bestuur (29%). Op 6 procent van de scholen worden andere oplossingen geregeld, zoals tijdelijke onderwijslocaties van de gemeente.
Beleid en regie nodig vanuit gemeenten en Rijksoverheid
Uit de peiling valt op dat er nog niet in alle gemeenten duidelijk beleid is. Soms zijn er gemeenten die de verantwoordelijkheid voor het organiseren van onderwijs bij de scholen leggen of loopt de samenwerking tussen bestuur en gemeente stroef, waardoor schoolleiders niet weten waar ze aan toe zijn. “Het is belangrijk dat gemeenten hun verantwoordelijkheid pakken en samen met de Rijksoverheid zorgen voor duidelijk beleid. En dat schoolleiders hier actief bij worden betrokken”, AVS-voorzitter Karin Straus.
Zorgen met name over personeelstekort
Hoewel er veel bereidheid is om te helpen, maakt ook meer dan de helft van de schooldirecteuren zich wel zorgen, vooral over het tekort aan personeel. Straus: “In het licht van het personeelstekort in het onderwijs wordt er met de toestroom van vluchtelingen – net zoals in de coronacrisis – wederom veel gevraagd van schooldirecteuren en hun teams.”
Naast opschalen nieuwkomersscholen ondersteunen regulier onderwijs
Volgens 45 procent van de schooldirecteuren is onderwijs via nieuwkomersscholen het beste, 44 procent wil een combinatie met het regulier onderwijs en 4 procent wil opvang van alleen het reguliere onderwijs. Minister Wiersma wil de Oekraïense leerlingen zoveel mogelijk plaatsen bij nieuwkomersscholen, maar afgelopen week lieten taalscholen, gemeenten en LOWAN al weten dat er binnen de nieuwkomersscholen te weinig leraren zijn om al deze leerlingen onderwijs te geven.
Oekraïense leerlingen worden ook opgevangen in het regulier onderwijs, omdat er in de buurt geen nieuwkomersschool is, de nieuwkomersscholen vol is of de voorzieningen nog niet klaar zijn. Op 80 procent van de scholen is er binnen het bestuur, samenwerkingsverband of in de gemeente/regio al wel een voorziening voor nieuwkomers met specialistische kennis of een taalklas. Om scholen te ondersteunen en te laten leren van de kennis op nieuwkomersscholen organiseert de AVS voor schoolleiders met de PO-raad en LOWAN een Webinar Onderwijs aan Oekraïners op 5 april.
Bij één op de acht scholen waren ook voor de oorlog uitbrak al leerlingen uit Oekraïne, dat helpt veel scholen om onderwijs aan de vluchtelingen te verzorgen. Op bijna een kwart van de scholen hebben zich mensen gemeld om te helpen, meestal ouders van leerlingen of mensen die kunnen helpen bij de taal of traumaverwerking.
Webinar Onderwijs aan Oekraïners
Wil je meer weten over het organiseren van onderwijs aan Oekraïense leerlingen? Schrijf je dan in voor het Webinar Onderwijs aan Oekraïners van AVS, PO-raad en LOWAN op 5 april om 10.00 uur.
