Meest gestelde vragen financiële positie ABP
1. Heeft de kredietcrisis gevolgen voor de financiële positie van ABP?
ABP beoordeelt de ontwikkelingen op de financiële markt vanuit het langetermijnbeleggingsbeleid. Ook wij zijn natuurlijk niet immuun voor de gevolgen van kortetermijnontwikkelingen op de financiële markten. Maar uiteindelijk gaat het bij een pensioenfonds om het gemiddelde rendement/risico over de jaren. Dit is ook de reden waarom de beleggingsportefeuille van ABP breed gespreid is. Daardoor verdelen wij die risico's over vele verschillende soorten beleggingen in de diverse wereldeconomieën.
Dat deze strategie werkt laat bijvoorbeeld de ernstige crisis op de aandelenbeurzen zien van begin jaren 2000. Ondanks de negatieve rendementen toen en de huidige kredietcrisis heeft ABP sinds 1994 een gemiddeld rendement behaald van 6,9% op jaarbasis (eind september 2008). Het eerste halfjaar van 2008 heeft laten zien dat de negatieve effecten die de aandelenmarkt op ABP's beleggingen had, gedempt werden door de resultaten van onze alternatieve beleggingen. Dat het beleid heeft gewerkt was ook te zien aan het feit dat er in 2008 volledig is geïndexeerd. En bovendien de in het verleden gemiste indexatie is gecompenseerd.
2. Op welke manier beïnvloeden beursontwikkelingen mijn pensioen of de opbouw ervan?
ABP is een langetermijnbelegger, maar is vanzelfsprekend niet immuun voor ontwikkelingen op de beurs. ABP heeft de afgelopen goede jaren weer een flinke buffer opgebouwd om tegenvallende resultaten op de beurs op te kunnen vangen. Het vermogen van ABP is op dit moment voldoende om alle huidige én toekomstige pensioenen uit te betalen. Pensioenuitkeringen worden momenteel net als anders gewoon uitbetaald. De kredietcrisis heeft uiteraard wel gevolgen voor het rendement van ABP over dit jaar en de ontwikkeling van het vermogen. Het is mogelijk dat de indexatie hierdoor wordt beïnvloed.
3. Wat is indexatie?
Indexatie is het mee laten stijgen van de pensioenen en de pensioenopbouw met de gemiddelde loonontwikkeling in de publieke sector. ABP gebruikt de gemiddelde loonontwikkeling als maatstaf voor de bepaling van de mate van indexatie. De loonstijging in grote sectoren telt zwaarder bij deze berekening dan de loonstijging in kleine sectoren. Of en in hoeverre indexatie daadwerkelijk plaatsvindt, hangt af van de financiële positie van ABP. De graadmeter voor de mate van indexatie is de dekkingsgraad. Lees meer over indexatie.
4. Wat is de dekkingsgraad?
De dekkingsgraad is de verhouding tussen het vermogen en de verplichtingen van het fonds. Deze verhouding wordt uitgedrukt in een percentage dat aangeeft hoe groot het vermogen is ten opzichte van de waarde van de pensioenverplichtingen. Met andere woorden, hoe goed de financiële situatie van ABP is.
5. Kan ik met deze kredietcrisis nog rekenen op indexatie van mijn pensioen?
ABP streeft er naar de pensioenen jaarlijks mee te laten stijgen met de gemiddelde loonontwikkeling bij overheid en onderwijs. Voorwaarde voor de indexatie is dat ABP voldoende reserves heeft.
Het bestuur van ABP besluit in december in welke mate de pensioenen in 2009 aan de loonontwikkeling zullen worden aangepast (indexatie). Normaal gesproken bepaalt het bestuur van ABP dat in november. Dat het besluit later dit jaar wordt genomen heeft alles te maken met de onrust op de financiële markten. Daarmee geeft het ABP bestuur tevens gehoor aan het advies van De Nederlandsche Bank. De toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) heeft pensioenfondsen, gezien de situatie op de financiële markten, in overweging gegeven meer tijd te nemen voor de indexatiebeslissing. De onrust op de financiële markten heeft naar verwachting geen belangrijke gevolgen voor de premie en het beleggingsbeleid van het fonds.
6. Hoe hangen dekkingsgraad en indexatie samen?
De ambitie van ABP is om de pensioenen bestendig en volledig te indexeren op basis van de loonontwikkeling bij overheid en onderwijs. Dit wordt indexatie genoemd. De indexatie is echter voorwaardelijk. Het Bestuur van ABP bepaalt jaarlijks of indexatie verleend kan worden en baseert dit besluit onder meer op grond van de financiële positie van ABP en de economische vooruitzichten.
De dekkingsgraad is een belangrijke factor hierbij. Door ABP is een indexatiestaffel vastgesteld met een onder- en bovengrens voor de dekkingsgraad. Op basis van deze grenzen wordt bekeken of de dekkingsgraad aanleiding geeft tot indexeren. Indien sprake is van een dekkingstekort (dekkingsgraad lager dan ca 105%), wordt er vanzelfsprekend niet geïndexeerd. De bovengrens van de indexatiestaffel is 135%. Bij een dekkingsgraad hoger dan 135%, vindt in beginsel volledige indexatie plaats. Ligt de dekkingsgraad tussen de 105% en 135%, dan wordt in beginsel een gedeeltelijke indexatie toegepast. Is de dekkingsgraad groter dan de bovengrens van 135%, dan kan het Bestuur eveneens besluiten tot na-indexatie voor gemiste indexatie in het verleden.
7. Heb ik recht op indexatie?
Indexeren is niet wettelijk verplicht. U hebt er dus geen recht op. ABP streeft er wel naar de pensioenen jaarlijks mee te laten stijgen met de gemiddelde loonontwikkeling bij overheid en onderwijs. Deze indexatie is voorwaardelijk. Dat houdt in dat indexatie alleen plaatsvindt als de financiële positie van het pensioenfonds het toelaat. Lees meer over indexatie.
8. Hoe wordt de dekkingsgraad vastgesteld?
De dekkingsgraad toont in een percentage de verhouding tussen het vermogen en de pensioenverplichtingen van ABP. Bij een dekkingsgraad van 100% staat tegenover elke euro aan pensioenverplichtingen één euro aan vermogen. Met de pensioenverplichtingen wordt de waarde bedoeld van de pensioenen die zijn opgebouwd door de (ex-)deelnemers. Als het vermogen groter is dan de verplichtingen is de dekkingsgraad meer dan 100%. Is het vermogen kleiner dan de verplichtingen, dan is de dekkingsgraad minder dan 100%.
9. Kan ik uit het pensioenfonds stappen als ik het niet eens ben met de manier waarop ABP belegt?
Nee, dat gaat niet. Bij wet is geregeld dat werknemers binnen Overheid en Onderwijs meedoen aan de pensioenregeling van ABP. ABP voelt een grote verantwoordelijkheid voor een verantwoord beleggingsbeleid en wij leggen die verantwoording ook graag af aan deelnemers en hun vertegenwoordigers in het bestuur, de Werkgeversraad en de Deelnemersraad. Op die manier komt een beleggingsbeleid tot stand waarin plaats is voor zowel streven naar rendement als voor maatschappelijke verantwoordelijkheid.
10. Waar kan ik zien waar ABP zijn geld in belegt?
Waar mogelijk, geeft ABP openheid over beleggingen, rendementen, risico's en kosten. Door transparant te zijn over beleid en uitvoering geeft ABP inzicht in de reikwijdte van de portefeuille en de beheersing van de beleggingsrisico's. Drie keer per jaar legt ABP verantwoording af over het gevoerde beleid, de samenstelling van de beleggingsportefeuille en de behaalde resultaten in halfjaarberichten en uitgebreid in het jaarverslag.
11. Is mijn inleg in ABP ExtraPensioen wel veilig?
Ja, want voor ABP ExtraPensioen geldt 100% inlegbescherming. Vallen de beleggingsresultaten tegen? Dan bent u uw geld niet kwijt. U krijgt in elk geval uw inleg terug. ABP gebruikt dan minimaal dit bedrag voor een aanvullende uitkering op uw pensioen.
12. Ik ga binnenkort met pensioen, komt mijn pensioen nu in gevaar?
Het is niet nodig om u zorgen te maken over uw pensioen. Om tegenvallers op de beleggingsmarkten, zoals die van de afgelopen tijd, te kunnen opvangen heeft elk pensioenfonds een buffer. Het vermogen van ABP is op dit moment voldoende om alle huidige én toekomstige pensioenen uit te betalen. Pensioenuitkeringen worden momenteel net als anders gewoon uitbetaald. Overigens, landelijk is er zo'n 600 miljard euro in kas en wordt er jaarlijks zo'n 20 miljard euro uitgekeerd.
13. Heeft de financiële crisis gevolgen voor de premie die ik voor mijn pensioen moet betalen?
Nee, de financiële crisis heeft naar verwachting geen belangrijke gevolgen voor de premie. De pensioenpremie bij ABP hangt in principe niet af van de financiële positie. Alleen in geval van een dekkingstekort of een langdurige herstelsituatie kan het Bestuur besluiten tot een opslag op de premie. Het besluit over de premies en indexatie voor 2009 wordt later dit jaar door het Bestuur van ABP genomen.
14. Is mijn pensioen nog wel veilig?
Ons land heeft een robuust pensioenstelsel met fondsen die de afgelopen jaren de nodige buffers hebben opgebouwd. Er is landelijk zo'n € 600 miljard in kas voor een jaarlijkse pensioenuitkering van ongeveer € 20 miljard. Die pensioenuitkering is dan ook niet in gevaar. Pensioenfondsen zijn langetermijnbeleggers die niet leven bij dagkoersen. Pensioenfonds ABP houdt de dekkingsgraad (de verhouding tussen vermogen en verplichtingen) periodiek bij en heeft op 23 oktober, de meest recente kwartaalcijfers bekend gemaakt.
15. Wordt er in 2009 geïndexeerd en wanneer is dit bekend?
Het bestuur van ABP besluit in december in welke mate de pensioenen in 2009 aan de loonontwikkeling zullen worden aangepast (indexatie). Normaal gesproken bepaalt het bestuur van ABP dat in november. Dat het besluit later dit jaar wordt genomen heeft alles te maken met de onrust op de financiële markten. Daarmee geeft het ABP bestuur tevens gehoor aan het advies van De Nederlandsche Bank. De toezichthouder De Nederlandsche Bank (DNB) heeft pensioenfondsen, gezien de situatie op de financiële markten, in overweging gegeven meer tijd te nemen voor de indexatiebeslissing. De onrust op de financiële markten heeft naar verwachting geen belangrijke gevolgen voor de premie en het beleggingsbeleid van het fonds.
16. Wordt mijn pensioen en/of FPU nog uitbetaald?
Het is niet nodig om u zorgen te maken over uw pensioen. Om tegenvallers op de beleggingsmarkten, zoals die van de afgelopen tijd, te kunnen opvangen heeft elk pensioenfonds een buffer. Het vermogen van ABP is op dit moment voldoende om alle huidige én toekomstige pensioenen uit te betalen. Pensioenuitkeringen worden momenteel net als anders gewoon uitbetaald. Overigens, landelijk is er zo'n € 600 miljard in kas en wordt er jaarlijks zo'n € 20 miljard uitgekeerd.
17. Hoe heeft ABP in het verleden geïndexeerd?
In 2008 heeft ABP het pensioen met 2,05% verhoogd. Dat was 100% van de loonontwikkeling. Daarnaast is er een na-indexatie verleend vanwege indexatiekortingen uit het verleden. Lees meer over indexatie.
18. Past ABP de beleggingsstrategie aan vanwege deze situatie?
Nee, deze hoeft niet te worden aangepast. De enige beperking is dat er in het beleggingsbeleid niet méér risico genomen mag worden dan in het herstelplan is vastgelegd. De financiële positie en de strategie van ABP stellen ons naar verwachting in staat om binnen de gestelde tijd aan de wettelijke eisen te voldoen. Aanvullende maatregelen zijn op dit moment niet nodig.
19. Hoe lang denkt ABP nodig te hebben om weer uit herstel te raken?
Dit is afhankelijk van een groot aantal factoren; van de ontwikkelingen op de financiële markten in het algemeen (ontwikkeling van aandelenkoersen maar ook andere beleggingscategorieën zoals onroerend goed, private equity, hedgefondsen en grondstoffen). De rentestand speelt een minstens zo belangrijke rol. Hoe hoger de rente, hoe hoger in de regel de dekkingsgraad.
20. Hoeveel is het ABP rendement, belegd vermogen, dekkingsgraad, pensioenverplichtingen, op dit moment?
ABP rapporteert in principe twee keer per jaar over de actuele stand van het belegd vermogen en de dekkingsgraad. Vanwege de turbulente situatie op de financiële markten is ervoor gekozen om in 2008 ook een derdekwartaalbericht te publiceren. Momenteel ligt de dekkingsgraad onder het wettelijke minimum van circa 125%. De dekkingsgraag bedraagt echter niet minder dan 105%. ABP streeft naar een dekkingsgraad van royaal boven de 135%, zodat bestendig kan worden geïndexeerd. De gevolgen van de recente turbulentie voor ABP beoordelend, hebben we voldoende vertrouwen om de ambitie van het fonds om op de lange termijn te kunnen indexeren niet te hoeven wijzigen. In het kwartaalbericht zijn alle kengetallen te vinden.
21. Neemt ABP onverantwoorde risico's bij zijn beleggingsbeleid?
ABP is een langetermijnbelegger en neemt op een verantwoorde wijze beheersbare risico's. Daar hoort een op maat gemaakte beleggingsmix bij waarvan aandelen en obligaties deel uitmaken. Over deze portefeuille is lang nagedacht en deze is voorts voorgelegd aan een externe beleggingscommissie die positief heeft geadviseerd. Wanneer ABP volledig 'risicoloos' zou beleggen (door het volledige vermogen bijvoorbeeld in obligaties te investeren) zou het beleggingsrendement dusdanig laag zijn dat het niet mogelijk is om deelnemers een aantrekkelijk pensioen te bieden, tenzij over een hele lange periode een hele hoge pensioenpremie wordt betaald. Het Bestuur van ABP heeft weloverwogen een geschikte balans gezocht tussen betaalbaarheid enerzijds en risico anderzijds. Het beleid is erop gericht om minder te garanderen, daardoor in staat te zijn meer risico te nemen en uiteindelijk een hoger pensioen te kunnen uitbetalen. ABP ontkomt er niet aan een deel van het vermogen in bijvoorbeeld aandelen te beleggen. Dat brengt meer risico met zich mee, maar zoals gezegd is dit beperkt en beheersbaar en nodig om het voor onze deelnemers benodigde rendement te behalen. De risico's worden beperkt door o.a. het spreiden van het vermogen over investeringen in verschillende landen en beleggingscategorieën (zoals aandelen, maar ook onroerend goed, grondstoffen, private equity, infrastructuur en hedgefondsen).
22. Welke maatregelen neemt ABP om weer financieel gezond te worden?
ABP zal voor het eind van dit jaar een herstelplan opstellen en aan De Nederlandsche Bank overleggen. In dit herstelplan wordt uitgelegd hoe de dekkingsgraad binnen een periode van 15 jaar weer op het vereiste niveau van minimaal 125% zal komen. De buffers zullen immers weer zodanig verhoogd moeten worden dat ook in de toekomst klappen opgevangen kunnen worden, mochten die zich voordoen. Daarbij volgen we ons langetermijn strategisch beleggingsplan van 2007-2009, met als enige restrictie dat ABP niet meer beleggingsrisico mag nemen dan in het herstelplan is vastgelegd.
23. Hoeveel heeft ABP verloren op zijn belang in Fortis?
In juni had ABP een belang van circa 2,5% in Fortis. We zijn dan ook geraakt door de ontwikkelingen bij Fortis.
24. Hoe hoog is de dekkingsgraad nu?
Als langetermijnbelegger geven wij geen dagkoersen. De meest recente dekkingsgraad is gepubliceerd in het laatste kwartaalbericht en is na de eerste negen maanden van 2008, 118%.
