Rapport schetst genuanceerder beeld Meer informatie
Onlangs besteedden de media veel aandacht aan het onderzoek Basisschooladviezen en etniciteit, uitgevoerd door en in de gemeente Amsterdam. Hieruit zou blijken dat allochtone leerlingen die hoog scoren op de Cito-toets, vaker dan autochtone leerlingen een lager schooladvies krijgen. Een nadere blik op het onderzoek wijst echter uit dat deze onderadvisering behoorlijk is opgeblazen in de media: in het rapport is sprake van een veel genuanceerder beeld.
In het onderzoek is bekeken in hoeverre basisschooladviezen afwijken van Cito-scores, naar etnische groepering. Over de gehele groep Cito-deelnemers constateren de onderzoekers dat:
o Bij 40 procent van de leerlingen is sprake van een overadvisering waarbij de allochtone groepen oververtegenwoordigd zijn;
o Bij 38 procent van de leerlingen is er sprake van een met de citoscore overeenkomstig basisschooladvies waarbij de groep Nederlanders oververtegenwoordigd is;
o Bij 22 procent van de leerlingen is sprake van onderadvisering waarbij er nauwelijks verschil is tussen de diverse etnische groepen.
Gezien de totale populatie Cito-deelnemers is er in de categorie onderadvisering dus geen sprake van verschillen tussen etnische groepen. In de categorie overadvisering geldt dat dit bij allochtonen zelfs vaker voorkomt. Bij het inzoomen op de verschillende (hogere en lagere) basisschooladviezen concluderen de onderzoekers dat er bij lagere adviezen vaker sprake is van overadvisering in alle groepen. En bij de hogere adviezen komt zowel over- als onderadvisering bij alle groepen: onderadvisering het meest bij Turkse en Marokkaanse leerlingen, overadvisering het meest bij Surinaamse en Marokkaanse leerlingen en overeenkomstige adviezen het grootst bij Nederlandse leerlingen.
Mediafocus
De media legden bijna uitsluitend de focus op de onderadvisering aan leerlingen van Turkse en Marokkaanse afkomst in vergelijking tot autochtone leerlingen. Dit zou vooral aan de orde zijn bij de hogere Cito-scores (vanaf 534; de ondergrens voor vmbo-t). Wat in de media geheel niet aan de orde kwam, is dat de onderzoekers over de brede lijn in de categorie onderadvisering geen significante verschillen tussen de etnische groepen aantroffen. Met andere woorden: er is slechts zeer selectief geshopt in het rapport. De AVS distantieert zich niet alleen van deze mediafocus op de Cito-toets, maar is ook verbolgen over de onjuiste weergave van de uitkomsten uit het rapport. Voorzitter Ton Duif: “We hollen weer achter de hypes aan. De Cito-score is uitsluitend een momentopname, die `slechts´ ondersteuning kan bieden bij het basisschooladvies. Het basisschooladvies is gebaseerd op acht jaar observaties, inzicht in motivatie en doorzettingsvermogen en kennis van de leefsituatie van leerlingen. Door te veel de focus te leggen op de Cito-score (en deze ook nog eens verkeerd te interpreteren), wordt de professionaliteit van de verschillende beroepsbeoefenaren in het onderwijs sterk onderschat.” Naar aanleiding van de ophef over het onderzoek in Amsterdam voerde ook de gemeente Utrecht een eigen onderzoek uit naar dit verschijnsel. Conclusie: in Utrecht bestaan geen opmerkelijke verschillen in schooladviezen tussen allochtone en autochtone leerlingen. Ondanks deze nuanceringen doet de Onderwijsinspectie landelijk onderzoek naar de onder-advisering van allochtone leerlingen. Het ministerie van Onderwijs heeft hiertoe opdracht gegeven, na aandringen van een Kamermeerderheid van PvdA, SP, VVD, GroenLinks en D66.
Het rapport `Basisschooladviezen en etniciteit´ is hieronder te downloaden.
Voorjaar 2006 publiceerde de AVS een scholenpanelonderzoek naar aanleiding van het verplichten van de Eindtoets Basisonderwijs (Cito). Daaruit bleek dat veel schoolleiders niet willen dat (alleen) de eindtoets gebruikt wordt om de schoolkwaliteit te meten: zie Scholenpanel: Verplichte eindtoets basisonderwijs stuit op weerstand (juni 2006)
Download
Basisschooladviezen en etniciteit
