Nieuwe cijfers ROA: gat tussen vraag en aanbod bijna verdrievoudigd Meer informatie
Uit nieuwe voorspellingen (2007) van het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) van de universiteit Maastricht blijkt dat het `gat´ tussen de vraag en het aanbod van pas afgestudeerde leerkrachten in basis- en voortgezet onderwijs bijna verdrievoudigd is tot 34.200. De knelpuntenindicator verschuift daarmee van `redelijk´ naar `groot.´
De nieuwe cijfers van het ROA staan in het onlangs gepresenteerde rapport `De arbeidsmarkt naar opleiding en beroep 2007- 2012´. De krapte door de pensioneringsgolf op de arbeidsmarkt kan erger worden dan tijdens de hoogconjunctuur in 2000. De grootste problemen voor de periode tot 2012 worden verwacht in het onderwijs, de techniek en het transport.
Nationale Denktank
De Nationale DenkTank heeft zich de afgelopen drie maanden gebogen over onder meer het aanstaande kwantitatieve (en kwalitatieve) lerarentekort. Eén van de door de Nationale DenkTank aangedragen oplossingen is het idee van de Persoonlijk Assistent voor Leraren (PAL), die de leerkracht bijstaat en een deel van de taken overneemt. Mits geschikt bevonden kunnen studenten, promovendi of werknemers uit het bedrijfsleven als PAL ook een deel van de klassikale lessen van een leerkracht overnemen. Uit een enquête van de Nationale DenkTank onder ruim 3.500 studenten blijkt dat 53 procent een dergelijke bijbaan wil. De DenkTank heeft berekend dat wanneer 5 procent van de studenten samen met 0,5 procent van de werknemers uit het bedrijfsleven één dag per week het onderwijs bijstaat als PAL, hiermee het aanstaande lerarentekort volledig zou kunnen worden opgelost.
Naast positieve reacties op deze oplossing, zijn er ook kritische geluiden. De Algemene Onderwijsbond (AOb) vindt de bijdrage van de Nationale Denktank aan het vraagstuk van de lerarentekorten in Nederland mager. “Het idee om studenten voor de klas als onderwijsassistent in te zetten is op zich niet verkeerd, het zal hier en daar onderwijspersoneel ontlasten. Maar we moeten streven naar echte kwaliteit, mensen die als volwaardige werknemer structureel bijdragen aan verbetering van kwaliteit. Het lerarentekort oplossen met studentenbijbaantjes is een schijnoplossing”, aldus Walter Dresscher, voorzitter van de AOb. In het basisonderwijs, waar de laatste paar jaar sprake was van een wankel evenwicht op de arbeidsmarkt, zullen scholen volgens de AOb opnieuw grote moeite krijgen om voldoende mensen te vinden. Was de verwachting twee jaar geleden dat het verschil tussen openvallende banen en pas afgestudeerde leerkrachten rond de 3.200 zou zijn, nu rekent het ROA op een kloof van 20.300. De knelpuntenindicator verschuift daarmee van `redelijk´ naar `groot.´ Dresscher: “In het voortgezet onderwijs wordt het vechten om de schaarse docenten en in het basisonderwijs komt het tekort dat even voorbij leek, gewoon weer terug.”
De getallen zijn niet het daadwerkelijke tekort aan leerkrachten, omdat er ook nog zij-instromers en herintreders zijn die voor de klas gaan staan. Het ROA maakt daarom geen rekensommen over het tekort, maar druk deze op basis van de vraag, het aanbod en andere bewegingen op de arbeidsmarkt uit in een `knelpuntenindicator´. Deze weerspiegelt de groeiende kloof tussen vraag en aanbod. In het basisonderwijs, waar het pas afgestudeerden de laatste jaren ietsje meer moeite kostte om een baan te vinden, keren de tekorten weer terug en gaat de arbeidsmarkt-knelpunten-barometer dus van `redelijk´ naar `groot´. De commissie Rinnooy Kan zag de urgentie van de problematiek wel in, maar de cijfers vragen om snellere oplossingen dan in het actieplan van minister Plasterk aangegeven is.
Download het ROA-rapport via www.roa.unimaas.nl