Lager schooladvies door wegvallen eindtoets
Groep 8-leerlingen hebben vorig jaar gemiddeld een lager schooladvies gekregen dan voorgaande jaren. Dat komt mede doordat de eindtoets vorig jaar niet door kon gaan vanwege de coronacrisis. Daardoor konden schooladviezen niet naar boven bijgesteld worden. Wel zijn leerlingen op de middelbare school vaker op een hoger onderwijsniveau geplaatst dan hun schooladvies aangaf. Kinderen uit armere gezinnen hebben hier echter minder vaak voordeel van gehad. Dat schrijft minister Slob op 10 december in een brief aan de Tweede Kamer.
Minister Slob: “Dit laat zien dat de eindtoets belangrijk is als objectief tweede gegeven, naast het schooladvies van de leraar. Het baart me zorgen dat leerlingen lagere adviezen hebben gekregen. Dit treft vooral leerlingen die toch al minder kansen hebben in het leven. Het is daarom belangrijk dat middelbare scholen ze goed blijven volgen en helpen bij leerachterstanden, zodat elk kind op de plek komt waar hij of zij zich het beste kan ontwikkelen. Ik roep scholen op: kijk naar de kwaliteiten en geef kinderen het voordeel van de twijfel.’’
Slob geeft aan dat de daling van het gemiddelde niveau van schooladviezen niet evenredig over de leerlingen verspreid is en dat baart hem zorgen. “Leerlingen met hogere kans op onderwijsachterstand, niet gerelateerd aan hun capaciteiten en als indicatie van hun sociaal economische status (SES), zijn sterker benadeeld door het wegvallen van de eindtoets. Dit geldt eveneens voor leerlingen woonachtig in minder stedelijke gebieden. Zij hebben lagere schooladviezen gekregen en ook zijn hun schooladviezen dit jaar gemiddeld iets sterker gedaald.”
Brugklas
Met middelbare scholen is afgesproken om leerlingen in de brugklas goed te volgen, bijvoorbeeld door extra evaluatiemomenten, gesprekken en coaching. Ook is er 208 miljoen euro beschikbaar gesteld voor inhaalprogramma’s in het primair en voortgezet onderwijs. Middelbare scholen moeten aan de inspectie kunnen toelichten hoe zij brugklasleerlingen volgen en hoe zij weten of een leerling op het juiste niveau zit.
Eindtoets
Het ministerie van OCW doet er met het onderwijsveld alles aan om de eindtoets dit jaar wél door te laten gaan voor leerlingen in groep 8, ook al is dit geen ‘normaal’ jaar vanwege de coronacrisis. Er zijn afspraken gemaakt met alle toetsaanbieders over wat te doen als de toets door corona onder druk komt te staan. “Samen met de eindtoetsaanbieders en de Expertgroep Toetsen PO heb ik een calamiteitenplan eindtoetsen schooljaar 2020-2021 opgesteld, onder meer naar aanleiding van de geannuleerde eindtoets in 2020. Het calamiteitenplan beschrijft hoe de eindtoets doorgang kan vinden en hoe we de voorwaarden van validiteit, betrouwbaarheid en deugdelijke normering in geval van onvoorziene omstandigheden of onregelmatigheden op school- of toetsniveau verzekeren.”
Schooladvies
Ook het schooladvies vraagt extra alertheid van basisscholen. Recent is voor leraren een handreiking Schooladvisering gepubliceerd, die ze helpt om een goed schooladvies te geven. “Ook hierbij geldt: kijk naar de ontwikkeling van leerlingen door de jaren heen en geef ze het voordeel van de twijfel. Middelbare scholen kunnen aan gelijke kansen bijdragen door de inrichting van brede brugklassen (bijvoorbeeld vmbo-havo), zodat leerlingen nog wat langer de tijd hebben om op het bij hen best passende niveau te komen.”
Doorstroomtoets
Minister Slob wil al langer af van één hard beoordelingsmoment voor kinderen. Daarom verandert de eindtoets in een doorstroomtoets, om te benadrukken dat scholen op meerdere momenten moeten kijken hoe een kind ervoor staat en leerlingen op de middelbare school de kans krijgen om van niveau te wisselen. Ook gaan leerlingen uit groep 8 zich voortaan gelijktijdig op 1 april aanmelden voor de middelbare school, zodat alle leerlingen evenveel kans maken op een plek op de school van hun voorkeur en op het voor hen best passende niveau. De Tweede Kamer moet dit wetsvoorstel nog behandelen. Deze toetsen leidend maken in het schooladvies ziet minister Slob niet zitten, omdat vooral leerlingen uit rijkere gezinnen hiervan profiteren door bijvoorbeeld buitenschoolse toets-trainingen.
