‘Kinderen met ‘gesprekgebrek’ moeten en kunnen geholpen worden’
Toets in vorm van vragenlijst biedt uitkomstZo’n 7 tot 8 procent van de vier- en vijfjarigen (30.000 kinderen; tweederde jongens en eenderde meisjes) heeft moeite met de ongeschreven regels voor gesprekken. Toch hebben ouders en leerkrachten dat vaak niet in de gaten. De leerkracht constateert vaak wel dat er iets aan de hand is, maar onduidelijk is wát. Kinderen met zo’n ‘gesprekgebrek’ hebben ook tien keer zo vaak als andere kinderen gedragsproblemen. Dit blijkt uit promotieonderzoek van orthopedagoog Mieke Ketelaars (Radboud Universiteit Nijmegen).Kinderen met een gesprekgebrek weten bijvoorbeeld niet hoe je iemand aanspreekt, welke informatie je in een gesprek juist wel of niet geeft, ze hebben moeite met de logische volgorde of de woordkeuze in een verhaal of ze kijken hun gesprekspartner onvoldoende aan. Deze sociale taalstoornis wordt in de literatuur aangeduid met Pragmatic Language Impairment. Kinderen die op vierjarige leeftijd een gesprekstoornis hebben, hebben volgens orthopedagoog Ketelaars een grote kans op een latere diagnose voor ADHD, autisme of een taalstoornis. Er zijn nog nauwelijks instrumenten om kinderen met deze taalproblemen op te sporen. Maar Ketelaars stelde vast dat een bestaande vragenlijst voor het diagnosticeren van kinderen met een taalspraakstoornis, de Children’s Communication Checklist, ook goed gebruikt kan worden voor het vroegtijdig opsporen van kinderen met een gesprekgebrek in het reguliere basisonderwijs. Ketelaars vindt dat er in het eerste jaar van de basisschool aandacht moet komen voor kinderen met een gesprekgebrek. De ‘gesprekgebrektoets’ zou onderdeel moeten worden van een standaard screeningspakket in de vroege klassen van de basisschool en een volwaardige plaats moeten krijgen naast het leerlingvolgsysteem en de rapportages van leerkrachten over kinderen. Dat kan met de eerdergenoemde vragenlijst, waarna het kind verder kan worden onderzocht en begeleid in een eerstelijns centrum voor taalonderzoek.
Let op: Dit artikel is meer dan vijf jaar geleden gepubliceerd en bevat wellicht incorrecte, onvolledige of ongeldige informatie.