Ideeën, idealen en inspiratie op 14e AVS congres
Ondanks dat weer meer schoolleiders de weg naar Nieuwegein wisten te vinden, was het AVS congres 2009 een intieme bijeenkomst. Met ruimte voor reflectie, discussie en ‘gewoon even stilstaan bij je werk’.
Opening door Ton Duif
Traditiegetrouw trapt AVS voorzitter Ton Duif af in de grote zaal van het Nieuwegeins Business Center. Ruim 1.300 bezoekers luisteren naar zijn jaarrede. “Daar ben ik het helemaal mee eens”, mompelt een man een paar stoelen verder, wanneer Duif pleit voor afschaffing van de Cito Eindtoets in de huidige vorm. Zoals veel sprekers deze dag gaat ook de AVS voorzitter aan de haal met het congresthema ‘Leiden met lef’. Hij richt zich onder andere tot de politiek: “Bestuurders en politici met lef zullen de eerste stappen in duurzaamheid en solvabiliteit onder andere vorm geven door meer te investeren in onze kinderen.”
Jan Gispen
Jan Gispen (lid van de Evaluatiecommissie Passend onderwijs en tot voor kort onder meer bestuursvoorzitter in het po en vo in Utrecht en omgeving), die de spreekstoel van Duif overneemt, wijst op de betekenis van het oorspronkelijk Israëlische woord ‘lef’, namelijk ‘hart’. “Goed leiderschap komt vanuit het hart. Omdat je voelt dat je iets moet doen.” Een schoolleider zou volgens Gispen ‘een reservoir van hoop’ moeten zijn; ‘een professional en een optimist’. Voor de gelegenheid trok Gispen een colbertje aan dat gemaakt is van allerlei verschillende stukjes stof. Aan het eind van zijn speech legt hij uit waarom. Niks economische crisis (althans, dat was wel de reden dat de kleermaker het jasje dik twintig jaar geleden zo in elkaar naaide), of modegril. Gispen: “Het gaat om de verschillende soorten en kleuren. Er is niet één type leider. Gelukkig niet. Het vak is complex en divers en troost u: volgens wetenschappelijk onderzoek is leiderschap niet aangeboren, het is aan te leren. Zolang u het maar met lef, vanuit het hart, doet.”
Rondstruinen
Directeur Gera Bessembinders lacht nog even na over de outfit van Gispen, wanneer ze bij de stand van de AVS een broodje eet. Dit jaar zijn de directeuren van PCPO Voorst met z’n drieën gekomen en ze genieten zichtbaar. Bij de voeten van Bessembinders staat een grote tas gevuld met informatiefolders en aankopen van de bijna vijftig standhouders op de beursvloer. “Straks gaan we een workshop volgen,” vertelt Bessembinders. “Van mijn grote held Jan Jutten”, vult collega Itie Oosterhof opgetogen aan. Bessembinders: “Maar ik vind het ook prettig om rond te struinen op de informatiemarkt. Zo doe ik inspiratie op, krijg ik ideeën over waar ik op school mee verder wil.”
Verfrissend
Terwijl de standhouders van de nodige aandacht genieten, vindt in de congreszalen tijdens workshops en presentaties het meer inhoudelijke werk plaats. De AVS probeert elk jaar sprekers aan te trekken die buiten het onderwijsveld staan, maar die wel een zinnig verhaal hebben over leiderschap. Dit jaar is Rico Schuijers één van die sprekers. Afgelopen Olympisch seizoen begeleidde hij onder andere het dameshockeyteam, het waterpoloteam en de dames acht in de roeiboot. Iedereen weet hoe het met de prestaties van deze vrouwen is afgelopen. In een tot aan de laatste stoel gevulde zaal vermaakt en onderwijst Schuijers toehoorders met zijn sportpsychologie: hoe creëer je een team? En hoe zorg je ervoor dat je onder hoge druk toch goed kan presteren?
Johan Vos uit West-Brabant is geboeid door de theorie van Schuijers. “Wat hij zegt is voor mij niet ontzettend nieuw, maar het is erg goed je opnieuw te realiseren dat er verschillen zijn tussen mensen in een team en dat je ze daarom misschien beter ook op verschillende manieren kunt benaderen.” De opmerking ‘verfrissend’ komt vaak naar voren. Bovenschools directeur Marie-José Duijsings merkt op over spreker Peter Sleegers: “Ik realiseer me nu weer dat ik me moet focussen op de goede dingen die gebeuren en dat ik andere mensen de ruimte moet geven om op hun eigen manier te schitteren.” Om vanuit de provincie Limburg Utrecht te bereiken vóór half tien ‘s ochtends moest Duijsing vroeg uit veren. Zij en haar collega Josefien Keulen zijn ‘een beetje moe’. “Volgend jaar hoop ik zo ingedeeld te worden dat ik ‘s ochtends al een workshop kan volgen. Nu begon het inhoudelijke deel voor ons pas na de lunch. Dan is de dag zo snel voorbij, terwijl er nog zoveel te leren valt.”
Dat laatste – ‘veel te leren’ – geldt ook voor Sander Korver uit Wormer. Deze leerkracht staat nog aan het begin van zijn managementcarrière (hij ondersteunt het MT en heeft ambities om te groeien in het schoolleidersvak) en bezoekt het congres voor de eerste keer. Geïnspireerd vertelt hij over de zojuist afgeronde lezing van Michael Barber: Brits onderwijsadviseur, hoogleraar en één van de internationale gasten tijdens het congres. “Barber stelt eigenlijk dat het hele systeem op de schop moet om een top-school te krijgen en dat alle lagen daaraan moeten meewerken. Het is natuurlijk een ideaalbeeld wat hij schetst, maar ik geloof er wel in.”
Erfgoed
Zowel Jan Gispen, Ton Duif als Michael Barber wijzen op het belang van het degelijk opleiden en begeleiden van juist déze generatie leerlingen. Gispen stelt dat dit wellicht de eerste generatie leerlingen is die, als onder meer basisscholen het overgewichtprobleem niet onderkennen, níet hun ouders gaan overleven. Barber richt zich op zijn beurt op de klimaat- en grondstoffenproblematiek. Een ‘mooi’ stuk erfgoed van eeuwenlange industriële en technologische ontwikkelingen, waar de volgende generatie toch echt iets mee moet. “They should be better than ever educated.”
Wanneer na vieren de hoofden van de aanwezigen zijn volgestopt met theorieën en ideeën, beproefde good practices zijn afgestoft en de nieuwe plannen met de aantekeningen in de tas verdwijnen, is het tijd voor een drankje. Tijdens het happy hour op de beursvloer vinden de alcoholische versnaperingen en de gefrituurde hapjes gretig aftrek. Aan een willekeurige borreltafel praten vier oudgedienden uit Alkmaar wat na. Ze bezoeken het congres voor ‘misschien wel de tiende keer’ en zien het als een jaarlijks uitje. Jos te Riele: “Je pikt altijd iets op. Vooral de vragen ‘wat heb ik vandaag geleerd?’ en ‘wat ga ik morgen beter doen?’ zijn me bijgebleven. Die twee ga ik zeker proberen toe te passen.”
Hoofdsponsors
Het AVS congres 2009 werd mede mogelijk gemaakt door: hoofdsponsors Stichting Kennisnet en Achmea en door Van Beekveld & Terpstra, Infinite Financieel, Via Vinci, Bardo, Station to Station BV.
Let op: Dit artikel is meer dan vijf jaar geleden gepubliceerd en bevat wellicht incorrecte, onvolledige of ongeldige informatie.
