Door de negatieve effecten van de coronacrisis is het schooladvies nog meer bepalend voor de toekomst van leerlingen, zeker nu de eindtoets zijn rol als kansenvergroter niet kan pakken. Daarom roept de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS), samen met de PO-Raad en het Lerarencollectief, op om kinderen het voordeel van de twijfel te geven.
“Hoewel sommige leerlingen wel varen bij het afstandsonderwijs zien we dat in de vorige lockdown met name kwetsbare leerlingen achterstanden hebben opgelopen”, zegt AVS-voorzitter Petra van Haren. “Normaal zien schoolleiders bij groep 8-leerlingen een eindspurt en kan de eindtoets net een laatste zetje geven richting het juiste schooladvies. Nu we die missen, vragen we scholen daar dit jaar extra rekening mee te houden en bij twijfel kansrijk te adviseren.”
De leerlingen werden het afgelopen kalenderjaar twee keer geconfronteerd met een langere periode van scholensluiting. Onderwijs op afstand heeft positieve en negatieve effecten voor kinderen en eerste onderzoeken van DUO, Cito en Oxford laten zien dat juist kinderen in kwetsbare situaties extra getroffen worden.
Hoewel alle inzet erop gericht is dat de eindtoets dit jaar wél wordt afgenomen, kan die in 2021 zijn rol als kansenvergroter niet pakken. Niet elk kind zal dit jaar optimaal kunnen presteren op de eindtoets, en dat geldt nadrukkelijk voor wie thuis niet de juiste ondersteuning kan krijgen.
De cijfers bevestigen dit: vorig jaar vielen de schooladviezen als gevolg van het wegvallen van de eindtoets gemiddeld genomen lager uit dan in voorgaande jaren. Het zorgelijke is dat die daling met name leerlingen betrof met een hogere kans op onderwijsachterstand en leerlingen die in minder stedelijke gebieden wonen: de kinderen die in normale jaren vaker het recht hebben op een heroverweging van het schooladvies.
“We roepen schoolleiders in het basisonderwijs op om kansrijk te adviseren en schoolleiders in het voortgezet onderwijs om kansrijk te plaatsen. Twijfel je? Hoopte je voor dit kind in een kansarme situatie op bevestiging in een toets? Geef het dan het voordeel van de twijfel. Want een toets gaat dat dit jaar voor deze leerling niet doen.”
Vóór 1 maart geven scholen hun advies aan groep 8-leerlingen. Is hun resultaat op de eindtoets daarna hoger, dan moet de school het advies heroverwegen. Dat gold bijvoorbeeld voor ruim 30% van de adviezen in 2018. In normale jaren krijgt bijna 10% van de leerlingen daadwerkelijk een bijgesteld schooladvies (dat geldt voor 23% van de heroverwegingen en 10% van het totale aantal leerlingen). Via de AVS ligt bij de PO-Raad en het ministerie om de verplichte aanmelddatum voor het voortgezet onderwijs op te schuiven.
Op www.scholenopdekaart.nl kunnen schoolleiders zien welke adviezen ze normaal gesproken moeten heroverwegen, dit kan helpend zijn bij het bepalen voor welke adviezen extra aandacht moet zijn. Verder is er een Handreiking Schooladvisering die scholen kan helpen hun adviseringsproces onder de loep te nemen.
Lees ook het blog van Peter de Vries over Klasse(n), ouders en kansengelijkheid.