Het was een staaltje van ferm blijven herhalen, zonder iets te zeggen. Hoezeer ook diverse partijen als D66 en SP, maar ook de VVD, aandrongen. Nee, de minister-president kon nu nog niets zeggen over waar het extra geld voor verbetering van de arbeidsvoorwaarden in het onderwijs vandaan moest komen. De minister van Onderwijs moet eerst zijn begroting napluizen, dan pas kijkt het kabinet ernaar en misschien… Maar daarover kon de voorzitter van het kabinet helaas nog geen toezeggingen doen. ‘Ja, onderwijs was speerpunt, ja er werd geïnvesteerd in onderwijs…’ Et cetera. Voor de lezer en het goede begrip het volgende. De systematiek van geld toekennen is gecompliceerd. Het kabinet doet op Prinsjesdag voorstellen hoe beleid wordt gefinancierd. De Tweede Kamer kan dan tijdens de algemene en financiële beschouwingen – in de week na Prinsjesdag – nog wijzigingsvoorstellen doen of zaken afdwingen via moties die natuurlijk een meerderheid moeten krijgen. Dan staat de begroting voor het komende jaar (2008) vast. Binnen de begrotingen van de diverse departementen kan er vervolgens nog wel geschoven worden, maar er komt niets meer bij. De Onderwijsbegroting wordt overigens begin december pas behandeld. De eerste keer dat partijen spreken over extra mogelijkheden is tijdens de Voorjaarsnota, een soort tussenstand die meestal eind april wordt vastgesteld. Daarin staan de eerste investeringen voor 2009 (!), die vorm krijgen tijdens Prinsjesdag 2008 en effectief kunnen worden in 2009. Minister Plasterk heeft beloofd, voor en tijdens de presentatie van het rapport Rinnooy Kan, dat hij met extra geld zou komen ‘en niet een beetje’, naar eigen zeggen. De AVS is van mening dat dit alleen maar kan door binnen de eigen begroting te schuiven. Omdat ruim 90 procent van de begroting al vastligt door aangegane verplichtingen (onder meer salarissen), is dit een onmogelijke opgave. Lukt het Plasterk wel, dan kun je je afvragen of de minister niet het geld bij de leerlingen weghaalt om het aan de leerkrachten te geven…
De laatste keer dat er werd geïnvesteerd was begin 2000, ten tijde van de Commissie Van Rijn onder Paars II. Dat er na al die jaren van niet nagekomen verkiezingsbeloftes nu iets substantieels moet gebeuren, daar zullen we de minister aan houden. Eind oktober komt hij met zijn beleidsreactie. Of de minister weet buiten de begrotingssystematiek alsnog een substantieel bedrag bij Wouter Bos los te praten (waarvoor geen dekking bestaat), óf we worden toch getrakteerd op een koekje van eigen deeg. In dat laatste geval riskeert de minister een vertrouwensbreuk met het veld en zullen we onze leden raadplegen over wat ons te doen staat. De eerste testcase is de cao-onderhandeling, die nu gaande is. Het wordt een spannende oktobermaand.
