CPB: zittenblijven kost ruim 500 miljoen jaarlijks
Zitten blijven kost de schatkist jaarlijks meer dan 500 miljoen euro, oftewel 3 procent van de uitgaven aan primair en voortgezet onderwijs. Bijna de helft van alle leerlingen blijft minimaal een keer zitten op de basis- of middelbare school. Vanwege de hoge kosten bestaan er waarschijnlijk efficiëntere manieren om hetzelfde onderwijsniveau te bereiken. Dat is de conclusie uit een deze week verschenen rapport van het Centraal Planbureau.
In het voortgezet onderwijs is de kans op zittenblijven ruim twee keer zo groot als in het primair onderwijs. De directe kosten van zittenblijven bestaan uit het extra jaar onderwijs, geschat op 500 miljoen euro, waarvan ongeveer twee derde betrekking heeft op het vo. Daarnaast zijn er indirecte kosten, doordat zittenblijvende leerlingen later de arbeidsmarkt betreden en zittenblijven sociaal-emotionele kosten met zich mee kunnen brengen. Zittenblijven kan wel leerwinsten opleveren bij jongen kinderen in het po, maar deze lijken na een aantal jaar uit te werken. In het vo is zittenblijven een manier om het onderwijsniveau op peil te houden.
Bot instrument
Zittenblijven is volgens het CPB ook een ‘bot instrument’. Een leerlingen ondergaat een vol jaar hetzelfde onderwijsprogramma, terwijl de achterstand vaak betrekking heeft op een deel daarvan. Volgens de onderzoekers zijn er alternatieven die zich specifiek richten op de zwakke plekken van (potentiële) zittenblijvers, wat leidt tot minder verspilling. Alternatief beleid kan zich bijvoorbeeld richten op meer aandacht voor voor- en vroegschoolse educatie, zodat voorkomen kan worden dat jonge kinderen vertraging oplopen in de kleutergroepen. In het vo kan een gerichte verlenging van de onderwijstijd effectief zijn, via bijvoorbeeld zomerscholen en bijspijkercursussen. Volgens het CPB moeten scholen meer worden geprikkeld om zittenblijven te voorkomen.
