De schoonheid van de eenvoud gaat niet altijd op Iedere maandDe AVS heeft haar wens om een sectororganisatie voor het primair onderwijs te ontwikkelen uitvoerig besproken in Kader Primair Special (december 2005). Diverse personen uit het onderwijsveld geven hierover hun mening in de vorm van een column. Deze maand de beurt aan Marleen Barth, voorzitter van Onderwijsbond CNV.
Een sectororganisatie voor het primair onderwijs: het heeft de schoonheid van de eenvoud. Althans, zo lijkt het. Het heeft ook iets logisch dat er na VSNU, HBORaad, MBO-Raad en VO-Raad ook een PO-Raad zou ontstaan. Waar de Onderwijsbond CNV vooral behoefte aan heeft, zijn heldere verhoudingen. De eerdergenoemde raden zijn allemaal echte werkgeversorganisaties, die als zodanig het arbeidsvoorwaardenoverleg voeren. Daar hebben we niets op tegen. Maar het wordt ingewikkelder als een PO-Raad ook het enige platform wordt om te spreken over onderwerpen als kwaliteit en innovatie.
Dat is alleen al om praktische redenen geen goed idee. Kwaliteit en vernieuwing van het onderwijs worden in de klas gemaakt. Als er één les is die iedereen nu zou moeten hebben geleerd, is dat dit alleen kans van slagen heeft als de man of vrouw voor de klas er mee aan de slag kan en wil. Het is dus niet verstandig om organisaties waarin onderwijspersoneel zich verenigd heeft, uit te sluiten van of slechts sporadisch toe te laten tot overleg over innovatie en kwaliteit. Maar er zijn ook meer principiële argumenten. Een school is geen koekjesfabriek. Leerlingen komen er niet alleen om te leren lezen, schrijven en rekenen.
Ze worden er gevormd als mens en ze leren er wat het betekent om op te groeien in een gemeenschap. Zeker in het primair onderwijs is het daarbij essentieel dat een team ook echt als zodanig werkt. Daarin past het niet om verhoudingen onnodig op scherp te zetten of het personeel uit te sluiten van overleg over thema´s waarbij het zeer betrokken is. Een onderwerp als kwaliteit is ook verbonden met identiteit. Zeker in het primair onderwijs. Het is prima en alleen maar makkelijk, als er één zijde van de tafel is die zich bezighoudt met werkgeverszaken. Maar verder moeten scholen in het primair onderwijs flink kunnen verschillen in de manier waarop zij hun onderwijs vormgeven. Wie daarin eenduidigheid nastreeft, doet het onderwijs tekort. Het is dus het een of het ander. Óf een PO-Raad verenigt alle onderwijsorganisaties en praat over alle thema´s. Maar dan blijft het ontbreken aan een heldere werkgeversorganisatie. Óf de PO-raad is een werkgeversorganisatie, maar dan moet de agenda ook niet breder zijn dan dat. Grote vraag is natuurlijk hoe de rol van de schoolleider in dit alles zou moeten zijn. Voor ons is dat helder. De schoolleider is lid van het team, maar heeft ook een eigen verantwoordelijkheid. Hij of zij moet vernieuwingen kunnen starten, maar nooit te ver voor de troepen uitlopen. Dienend en inspirerend leiderschap zijn voor ons de kernwoorden. Bij die unieke positie van de schoolleider past geen keuze voor de ene of de andere kant van de onderhandelingstafel. Dat heeft misschien de schoonheid van de eenvoud, maar doet de complexe rol van de schoolleider uiteindelijk geen recht.
Kader Primair 2 -Oktober 2006