Het coalitieakkoord van kabinet-Rutte IV biedt volgens de Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) perspectief voor het onderwijs en zeker ook schoolleiders. De coalitiepartijen willen de salariskloof dichten tussen het primair en voortgezet onderwijs en structurele bekostiging bij een ‘masterplan’ voor versterking van de onderwijskwaliteit. “Het is goed dat ook specifiek schoolleiders meermaals worden vermeld. Er staan een aantal zaken in waar wij al jarenlang voor strijden”, aldus AVS-voorzitter Petra van Haren.
“Schoolleiders hebben een cruciale rol als het gaat om de kwaliteit van onderwijs, dat weten we inmiddels allemaal. Door beperkte tijd en ondersteuning is de werkdruk op schoolleiders enorm”, aldus Van Haren. “Nog meer dan anders dragen schoolleiders in deze crisistijd zorg voor voldoende leraren. Ze zetten zich in om hun teams op de been te houden en zoeken vaak met veel energie naar vervanging. Ook hebben schoolleiders veelvuldig contact met de GGD en bezorgde ouders. Daarmee blijft er weinig tijd over voor de hoofdtaak: sturen op onderwijskwaliteit.”
Onderwijskwaliteit
Om schooldirecteuren voldoende tijd en ruimte te geven voor onderwijskundig leiderschap is voldoende ondersteuning nodig die juist ook de werkdruk van de schooldirecteur verlicht. De resultaten lopen terug, er is een groot tekort aan leraren en het tekort aan schoolleiders is nog groter. Schooldirecteuren lopen achter qua waardering, terwijl het voor mensen in en buiten het onderwijs aantrekkelijker moet worden om deze belangrijke rol in de school te willen vervullen. Ook moet een schooldirecteur voldoende aanwezig kunnen zijn op een school, wat niet kan als er meerdere scholen onder één directeur vallen.
Schoolleiderstekort
Volgens de AVS is het heel belangrijk om het beroep van schoolleider nog aantrekkelijker te maken waarbij een zichtbaar goed imago, goede positionering en waardering nodig zijn. Het regeerakkoord spreekt van het versterken van de positie en kwaliteit van schoolleiders en het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden van schoolleiders. Deze woorden klinken veelbelovend, maar het gaat om de uiteindelijke invulling ervan. Dat moet nog uitgewerkt worden.
Afgelopen week bleek uit nieuw onderzoek dat het schoolleiderstekort inmiddels oploopt richting 13% en relatief nog groter is dat het tekort aan leraren. En dat terwijl onderzoek laat zien dat schoolleiders een cruciale rol hebben in het behouden en aantrekken van leraren. Petra van Haren: “Er ontbreekt een breed plan voor de aanpak van het schoolleiders- en het lerarentekort en daar moet op korte termijn veel aandacht naartoe. Het coalitieakkoord geeft hiertoe een volgende aanzet”.
De AVS vroeg hiervoor meermaals aandacht voor op Het Binnenhof, in het Actieplan Schooldirecteur Topprioriteit, de Toekomstagenda Schoolleiders en de Staat van de Schoolleider. De verwachting is dat met name door pensionering de uitstroom de komende jaren doorzet. De zij-instroom is nog beperkt en er is nauwelijks interesse voor instroom vanuit de leraren. Er zijn steeds meer verantwoordelijkheden bij gekomen maar passende waardering voor de zwaarte is niet meegegroeid. Dan is het verklaarbaar dat de tekorten oplopen.
Loonkloof
Het is een goede zaak dat de coalitiepartners nu de loonkloof gaan dichten waarvoor we als sociale partners het manifest opstelden. Het gelijkwaardige belonen van functies die wat betreft zwaarte van taken en verantwoordelijkheden gelijkwaardig zijn is ook voor de AVS heel belangrijk. Eindverantwoordelijkheden die bij schoolleiders berusten moeten daarbij op passende wijze gewogen en gewaardeerd worden.
Structurele doelstellingen
Het nieuwe kabinet wil een ‘masterplan’ om de onderwijskwaliteit te verbeteren. Hiervoor worden effectief bewezen lesmethodes gebruikt, zoals ingezet in het Nationaal Programma Onderwijs. Al vanaf dag één geeft de sector aan dat er meerjarige ondersteuning nodig is om onderwijskwaliteit duurzaam te verbeteren, maar wijst er ook op dat het programma geen quick fix mag zijn voor schade die over járen heen is ontstaan. Het beschikbare geld voor primair en voortgezet onderwijs is niet voldoende om de door politiek en samenleving gestelde ambities te realiseren.
Er wordt gestreefd naar één cao voor alle medewerkers in het funderend onderwijs. De onderwijskwaliteit in het algemeen en de basisvaardigheden in het bijzonder moeten zichtbaar verbeteren. Daarvoor wordt structureel €1 miljard per jaar geïnvesteerd. Burgerschap wordt integraal onderdeel van het onderwijs. Er zijn plannen voor verhoging van de deeltijdfactor (meer uren), in het kader van het lerarentekort. Er wordt verder gewerkt aan inclusief onderwijs, waarbij kinderen met of zonder een beperking of ziekte samen naar school gaan.
Het gespecialiseerd voortgezet onderwijs wordt zo snel als mogelijk ondergebracht bij het voortgezet onderwijs. Brede en verlengde brugklassen worden gestimuleerd, de doorstroom en differentiatie bevorderd. “Het zou mooi zijn als er uitwerking wordt gegeven aan een visie op de ontwikkeling naar funderend onderwijs, dat zou aansluiten bij doorlopende leerlijnen en meer maatwerk voor individuele ontwikkeling van leerlingen en ook bij verdere gelijkschakeling van de arbeidsvoorwaarden van primair en voortgezet onderwijs”, aldus van Haren. “Het is goed dat zeggenschap voor schoolleiders en leraren versterkt wordt. Al in 2018 sprak de Onderwijsraad over het vergroten van formele invloed voor schoolleiders. De AVS pleit al jaren voor meer deelname van schooldirecteuren in de Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR).”
Link
Download het volledige coalitieakkoord.