Schoolleiders en onderzoekers ontwikkelen samen tools
Op 18 november nemen zo’n 16 onderzoekers en 24 schoolleiders deel aan een ‘co-creatiedag’ in Utrecht, waarin schoolleiders en onderzoekers samen in co-creatie tools ontwikkelen gericht op belangrijke leiderschapsthema’s.
De dag wordt georganiseerd door AVS in het kader van het project De Toekomstagenda Schoolleiders en het landelijk netwerk van onderzoekers ‘Leiderschap in het onderwijs’, als vervolg van een boek dat gezamenlijk is geschreven: ‘De schoolleider in verandering’. Het doel is om samen tools hierbij te ontwikkelen en van elkaar te leren.
Vraagstukken en tools
Na een welkomstwoord van AVS-voorzitter Karin Straus lichte Anje Ros, lector bij Fontys Hogescholen, de werkwijze toe. Zij geeft aan dat het een spannende dag is: kunnen we tot echte co-creatie komen? Uit onderzoek weten we namelijk dat de hoogste fase van samenwerking (Little noemt dit ‘joint work’) in de praktijk zelden wordt gerealiseerd. Vooraf hebben de organisatoren geprobeerd alle condities voor co-creatie, vanuit de literatuur bekend, te realiseren:
- diversiteit: er zijn 8 groepjes gemaakt van 5 personen met twee onderzoekers en 3 schoolleiders: de onderzoekers brengen kennis in, de schoolleiders een urgent vraagstuk;
- gelijkwaardigheid: bij de start kunnen alle aanwezigen een rol kiezen, denk aan procesbewaker (met een overzicht van de opdrachten), tijdbewaker (met stopwatch), sfeerbewaker (met stickers met emoticons) en knopenhakker (met hamer);
- goed proces: met een pressure-cooker aanpak worden alle stappen van de door ons ontwikkelde ‘innovatieteam-aanpak’, gebaseerd op design thinking, doorlopen;
- ondersteuning: veel materialen, een tekenaar en op tijd een hapje en drankje.
Na de toelichting gaan de groepjes aan de slag. In de ochtend wordt gewerkt aan de keuze, analyse en verdieping van een vraagstuk, na de lunch maken de groepjes een prototype van de tool. Er wordt serieus gewerkt en goede gesprekken gevoerd. Aan het eind van de dag worden de concept-tools gepresenteerd. Iedereen is moe, maar zeer tevreden.
Co-creatie in snelkookpan
Uit de evaluatie blijkt dat iedereen vindt dat er sprake was van co-creatie en dat ze veel hebben geleerd. Ook wil praktisch iedereen (inclusief onderzoekers) de ontwikkelde tool gebruiken. Een van de schoolleiders geeft aan: ‘Geweldige opkomst, organisatie en uitkomsten, ben benieuwd naar de resultaten’. Een onderzoeker benoemt als inzicht ‘dat co-creatie in snelkookpan haalbaar is, met goede strakke voorbereiding’. Vooral het leren van elkaar wordt gewaardeerd: ‘intensief en plezierig’, ‘fijne positieve dynamiek; ruimte voor verschillende invalshoeken’, ‘zeer fijn om feedback van alle kanten mee te nemen’, ‘diversiteit van de groep werkte stimulerend’. Een schoolleider voegt toe: ‘goed hoe wetenschap en praktijk worden verbonden; je ziet dat die twee groepen ook echt anders naar dingen kijken’. De tools worden opgemaakt en op de AVS-website geplaatst.
Deze dag is tot stand gekomen binnen het project De Toekomstagenda Schoolleiders waarin OCW, AVS, CNV Schoolleiders, AOb, PO-Raad, Schoolleidersregister po, Schoolleidersregister VO en VO-raad zijn betrokken.
