Betekenis ict voor onderwijs neemt toe, maar rendement nog onvoldoende
De jaarlijkse Vier in balans monitor 2013 van Kennisnet laat zien dat ict een integraal onderdeel is van het Nederlandse onderwijs. Toch haalt het onderwijs nog onvoldoende rendement uit ict. Het verschil tussen gewenst en daadwerkelijk gebruik is nog steeds groot en de manier waarop ict wordt ingezet sluit veelal onvoldoende aan bij de doelen die scholen daarmee willen bereiken.
Bijna alle leraren gebruiken ict in hun onderwijs. Na een jarenlange focus op desktops en digitale schoolborden zijn mobiele devices sterk in opkomst. Het percentage laptops stijgt en de meeste scholen beschikken over een wifi-netwerk. Het aantal tablets in het onderwijs is op dit moment nog beperkt. Ook bij administratieve taken op scholen worden de mogelijkheden van ict steeds beter benut. Digitale informatiesystemen verlichten de administratieve last van onderwijsinstellingen en ict helpt bij het monitoren van onderwijsresultaten.
De didactische ict-vaardigheden van leraren en ondersteunend personeel zijn op dit moment echter vaak nog onvoldoende ontwikkeld, zo stellen leidinggevenden in de Vier in balans monitor. Leraren scoren volgens leidinggevenden ook nog onvoldoende op het gebruik van ict bij hun eigen professionele ontwikkeling en bij de verantwoording naar het management. De meeste leraren beschikken volgens leidinggevenden wel over voldoende ict-basisvaardigheden. Uit de monitor blijkt dat leraren zelf positiever zijn over hun ict-vaardigheden. Ze stellen dat zij goed op de hoogte zijn van de mogelijkheden van ict in het onderwijs. Ook zijn ze van mening dat de ict-vaardigheden van leraren de afgelopen jaren duidelijk zijn gestegen. Dit beeld is aanwezig in alle onderwijssectoren.
Onderzoek wijst uit dat het gebruik van digitale informatiesystemen in scholen een prestatieverhogend mechanisme op gang brengt, waardoor scholen meer rendement uit het onderwijs halen, stelt Kennisnet. Daarnaast vermindert een adequate informatievoorziening met behulp van ict het schoolverzuim en versterkt het de betrokkenheid van ouders.
Voor een succesvolle implementatie van ict in het onderwijs moeten visie, deskundigheid, inhoud en toepassingen, en infrastructuur met elkaar in balans zijn. Dan zal inzet van ict een meerwaarde hebben, aldus Kennisnet. De organisatie concludeert ook dat innovatie met ict, gedreven vanuit techniek minder kansrijk is. Blijvende veranderingen komen alleen tot stand als innovatie onderwijsgedreven is.
Enkele andere conclusies:
- De helft van de leraren in het basisonderwijs en het mbo gebruikt meer dan tien uur per week een computer tijdens de les. In het voortgezet onderwijs doet een derde van de leraren dat meer dan tien uur per week.
- Bijna de helft van het lesmateriaal in het mbo is digitaal, in het basis en voortgezet onderwijs is dat een kwart.
- In het mbo is ongeveer 5 procent van alle schoolcomputers een tablet, in het basis- en voortgezet onderwijs is dit respectievelijk 1,2 procent en 2,9 procent.
- Managers maken veel gebruik van gegevens uit hun administratieve systemen. Cloudvoorzieningen lijken vanzelfsprekend. Alle managers kunnen thuis bij hun werk e-mail en 80 procent ook bij hun werkdocumenten.
- Sociale media en e-mail zijn populair voor leraren om te communiceren met leerlingen en ouders. Meer dan de helft van de leraren doet dit regelmatig. In het voortgezet onderwijs zet zelfs driekwart van de leraren sociale media en e-mail in om te communiceren.
