‘Actieplan Schooldirecteur Topprioriteit’ ook gedeeld met Tweede Kamer
Het actieplan Schooldirecteur Topprioriteit is afgelopen weken gedeeld met alle onderwijswoordvoerders en fractievoorzitters in de Tweede Kamer. Met het plan roepen schoolleiders en CEO’s van grote ondernemingen zoals ABN Amro, KPMG en PwC op tot meer actie voor het groeiende schoolleiderstekort. Eerder is het actieplan aangeboden aan onderwijsminister Slob en alle sociale partners.
Nederland kampt met een zowel een kwantitatief als een kwalitatief schoolleiderstekort kampt. Ernstig, zo schrijven de CEO’s en schoolleiders die deelnamen aan het cross mentoring programma van de AVS en NL2025, omdat schoolleiders een cruciale rol vervullen in het realiseren van goed onderwijs. Schooldirecteuren versterken de onderwijskwaliteit, bieden leerkrachten en leerlingen een veilige plek om zich te ontwikkelen, dragen bij aan het behoud van leerkrachten en scheppen ze een klimaat van gelijke kansen. Door het tekort komt deze cruciale rol onder druk te staan.
Merel van Vroonhoven, mede-initiatiefnemer van het cross mentoring programma namens NL2025 en voormalig topvrouw van AFM, lichtte dit toe tijdens een briefing in de Tweede Kamer. “Waar niemand het eigenlijk over heeft, is dat er naast het lerarentekort een schrijnend tekort is aan schooldirecteuren. We weten dat scholen waar geen goede schooldirecteur is, leraren eerder weglopen en het tekort ook groter is. Je kunt veel aandacht besteden aan het lerarentekort, maar als je niets doet aan het sluipende schoolleiderstekort, dan is het water naar de zee dragen. En dan worden die scholen ook niet beter”.
AVS voorzitter Petra van Haren, mede-initiatiefnemer, is het daarmee eens: “In het cross mentoring programma leren schoolleiders en leidinggevenden uit andere sectoren veel van elkaar leren. Topvrouwen spraken meermaals hun waardering uit voor het belangrijke en complexe vak van schoolleider. We hebben gewoon een heel mooi vak en dat moet gewaardeerd worden”. Eerder werd het plan ook gedeeld met alle sociale partners en onderwijsminister Slob met als doel dat de actiepunten ook daar worden opgepakt.
Speerpunten actieplan
In het cross-mentoring programma hebben de koppels in het actieplan beschreven welke acties moeten worden ondernemen om het schoolleiderstekort aan te pakken:
Profilering; verbeter imago van schoolleiderschap en route voor zij-instroom
De deelnemende schoolleiders en topvrouwen ervaren dat het vak van schoolleider te weinig positief bekend staat. Er is zowel binnen als buiten het onderwijs vaak onvoldoende zicht of soms een negatief beeld, terwijl het juist een vak is om trots op te zijn. Het zorgt voor een beperkte (zij-)instroom van nieuwe schoolleiders. Daarom moet het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in samenwerking met het bedrijfsleven een positieve campagne over het schoolleidersvak lanceren en in bestaande samenwerkingen om de zij-instroom te vergroten, ook de routes naar schoolleider worden opgenomen.
Professionalisering; meer opleidingsmogelijkheden voor schoolleiders en zij-instromers
Het vak van schoolleider is de afgelopen jaren ingrijpend veranderd: van meewerkend voorman/-vrouw naar een leider die zich met meer dan twintig beleidsgebieden tegelijkertijd bezighoudt. Dit vraagt andere competenties en manier van ondersteuning, hetgeen zich niet in gelijke tred heeft ontwikkeld. Schoolleiders hebben daarnaast niet altijd zicht op hoe ze zich kunnen ontwikkelen en hebben vaak onvoldoende tijd om hier prioriteit aan te geven. Investeer als schoolbestuur en opleidingen daarom volop in leiderschaps- en loopbaanontwikkeling voor schoolleiders. Maak daarbij gebruik van wat schoolleiders onderling van elkaar kunnen leren, bijvoorbeeld met intervisie en coaching binnen en tussen schoolbesturen en leer van het bedrijfsleven middels training en coaching. Ter bevordering van de zij-instroom dient de (voor)opleiding voor zij-instromers te worden verstevigd en gesubsidieerd, vergelijkbaar met het “zij-instroom in beroep”-traject voor leraren.
Positionering; meer ondersteuning schoolleiders en werk samen met bedrijfsleven
Eén van de grootste tegenstellingen tussen leidinggeven in het bedrijfsleven versus leidinggeven in het onderwijs is de mate van ondersteuning: voor leiders van grote ondernemingen is die ondersteuning vanzelfsprekend. Voor schoolleiders vaak niet.Hierdoor kunnen zij lang niet altijd aan hun primaire taken voldoen. Bied daarom als schoolbestuur meer en kwalitatief hoogwaardige ondersteuning op administratief en operationeel niveau, opdat schoolleiders zich beter op primaire taken kunnen richten. Moedig daarnaast scholen aan om met elkaar samen te werken op overlappende taken en faciliteer hen om met elkaar samen te werken. Hierdoor worden tijd, geld en arbeidskrachten efficiënter ingezet. Daarin kan nog veel geleerd worden van het bedrijfsleven.
Tot slot zien de topvrouwen en schoolleiders een aantal zaken die het schoolleiderstekort ondermijnen, namelijk het salaris en de strategische positie van schoolleiders in de schoolorganisatie. Daar zouden politiek en schoolbesturen meer aandacht aan moeten geven, zodat het aantrekkelijker wordt om schoolleider te worden.
Opschalen cross-mentoring programma
Het cross-mentoring programma, waar dit actieplan uit is voortgekomen, draagt bij aan de versterking van alle drie de benoemde thema’s. Daarnaast is het een belangrijke aanbeveling om de samenwerking tussen schoolleiders en leidinggevenden uit het bedrijfsleven te versterken.
Het is de bedoeling om landelijk meer dan duizend leiders uit het bedrijfsleven en schoolleiders aan elkaar te verbinden. Op deze manier willen de deelnemers, AVS en NL2025 graag tot regionale netwerken komen waarin schoolleiders en leiders uit het bedrijfsleven elkaar ontmoeten en kennis delen die nodig is bij innovaties en complexe vraagstukken. Met een focus op de belangrijke rol van onderwijs in onze maatschappij.
Leiders uit het onderwijs en bedrijfsleven kunnen zich aanmelden voor het vervolgprogramma via avs.nl/crossmentoring.
Voor leidinggevenden die zich willen oriënteren op een baan in het onderwijs heeft de AVS een speciaal traject ontwikkeld.
