Aantal (zeer) zwakke scholen neemt af, maar niet genoeg
Volgens het Onderwijsverslag 2008/2009, dat onlangs door de Inspectie van het Onderwijs is gepubliceerd, neemt het aantal (zeer) zwakke scholen af, maar krijgen nog altijd 145.000 leerlingen niet het onderwijs waar zij recht op hebben. Prestatiegericht onderwijs, zelfreflectie van scholen en een hoger ambitieniveau moeten het be- en ontstaan van (zeer) zwakke scholen uitbannen.
Resultaat- of prestatiegericht onderwijs levert meetbaar betere resultaten, aldus het rapport. Nu nog werkt slechts een kwart van de basisscholen voor wat betreft rekenen resultaatgericht. Scholen weten vrij goed welke resultaten hun leerlingen behalen, maar gebruiken deze gegevens niet of te weinig in hun onderwijskundige beleid. Inspecteur-generaal Annette Roeters in haar toelichting: “Wij komen te vaak tegen dat wij (de inspectie, red.) een school moeten vertellen dat deze zwak of zeer zwak is geworden en dat bestuur en directie daar verbaasd over zijn. Terwijl wij ons grotendeels baseren op gegevens over leerling-prestaties die de school zelf aanlevert.”
Doelen stellen
De inspectie pleit ervoor dat scholen zichzelf doelen stellen en monitoren of ze die doelen halen. En, als dat niet gebeurt, wat er veranderen moet om die gestelde doelen wél te halen. De kwaliteit van de leerkracht is daarbij van essentieel belang. Hebben de meeste leerkrachten hun klassenmanagement nog wel op orde, bijna de helft van hen lukt het niet om de les voldoende af te stemmen op de verschillen tussen de leerlingen. Velen hebben dat tijdens hun opleiding nooit geleerd en gebruiken de beschikbare leerling-gegevens niet om op individueel niveau de prestaties van het kind te verbeteren. Ook zouden leerkrachten vaak te lage verwachtingen hebben van hun leerlingen, terwijl uit onderzoek blijkt dat leerlingen beter presteren als er meer van ze wordt verwacht.
Volgens de inspectie moet het algehele ambitieniveau omhoog. Zorgen dat er geen (zeer) zwakke scholen meer zijn, is zorgen dat geen enkele school meer onder de basale minimumeisen presteert. De inspectie vindt het te mager als scholen enkel de ambitie zouden hebben om niet onder deze nullijn te zakken. Alle geledingen binnen de school(organisatie) hebben hun verantwoordelijkheden in het verbeteren van de kwaliteit. Schoolleiders moeten, onder andere, de kwaliteit van het didactisch handelen van zowel de individuele leerkracht als van het gehele team bewaken en zonodig verbeteren. En zij moeten meer `opbrengstgericht werken´ en zich daarbij vooral richten op de kritische analyse en interpretatie van prestatiegegevens. Besturen moeten zorgen voor goede nascholing van leerkrachten en schoolleiders, hun schoolleiders aanspreken op de kwaliteit van de school en ervoor zorgen dat beschikbare gegevens ook daadwerkelijk worden gebruikt om de kwaliteit van het onderwijs hoog te krijgen en te houden.
Ook op de pabo´s zou een enorme verbeterslag behaald kunnen worden. Volgens de inspectie concentreren deze opleidingen zich vooral op de inhoud van de basisschoolvakken en het didactisch handelen, maar niet of te weinig op het gebruiken en interpreteren van toetsen.
AVS-voorzitter Ton Duif: “De inspectie benoemt terecht dat we als onderwijsveld alles op alles moeten zetten om verder te verbeteren. Ook wijst de inspectie terecht op alle geledingen in het onderwijs om deze verbeteringen tot stand te brengen en dat opbrengstgericht werken hierbij essentieel is. Wij als AVS richten ons hier met een deel van onze opleidingen- en adviestrajecten ook op. Maar tegelijkertijd mogen we ook trots zijn op de leerkrachten en schoolleiders die wederom een verbeterslag hebben gemaakt! Feit blijft tenslotte dat het aantal (zeer) zwakke scholen is gedaald en dat het aantal scholen dat wél opbrengstgericht werkt, gestegen is. Naar mijn idee had dat compliment sterker mogen doorklinken in het verslag.”
Het Onderwijsverslag 2008/2009, De staat van het Onderwijs, staat op http://www.onderwijsinspectie.nl/
Let op: Dit artikel is meer dan vijf jaar geleden gepubliceerd en bevat wellicht incorrecte, onvolledige of ongeldige informatie.