Het Nederlandse onderwijs heeft een ontwikkeling doorgemaakt waarbij een bijzondere balans is ontstaan tussen grote autonomie van scholen enerzijds en het afleggen van verantwoording anderzijds. Afleggen van verantwoording en zaken aantoonbaar maken kost tijd. Scholen hebben ruimte om te werken vanuit hun eigen missie en visie. Zij geven in een dynamisch krachtenveld invulling aan ontwikkelingen die de maatschappij vraagt. Daarnaast krijgen scholen steeds meer taken en verantwoordelijkheden toegeschoven.
Professionaliseren en personaliseren van onderwijs betekent een meer onderzoeksmatige aanpak van leerlijnen en leeropbrengsten. Dat kost ook tijd. Persoonsvorming en toerusten voor de toekomst vraagt om andere didaktieken en pedagogieën. In het funderend onderwijs is een enorme inhoudelijke ontwikkeling gaande waarbij steeds meer professionaliteit en inzet van mensen wordt gevraagd en de werkdruk toeneemt. Dit alles maakt dat het onderwijs overladen raakt. De ontwikkelingen in de arbeidsvoorwaarden en op de onderwijsarbeidsmarkt zijn daarbij achtergebleven. Soms komen er vanuit de politiek kritische geluiden nu de sector via het PO-front (een samenwerkingsverband van PO in Actie, onderwijsbonden en PO-Raad) een aantal zaken wil rechttrekken. Vaak is de insteek dat er veel geld is bijgekomen, maar het bedoelde beleid is achtergebleven (zie ook column Eppo Bruins namens ChristenUnie, Kader Primair 1, september 2017, pagina 37). In die benadering ontbreekt echter dat er steeds meer gevraagd wordt van het onderwijs zonder dat er middelen meekomen. Dat het niveau van diverse kosten onevenredig is gestegen en er structureel sprake is van materiele onderbekostiging. Ook wordt snel vergeten dat het onderwijs qua loonontwikkeling jarenlang op de nullijn heeft gestaan. Salarisverschillen tussen primair en voortgezet zijn historisch ontstaan, maar er is geen goede argumentatie meer om dit verschil te onderbouwen. Kortom: een sector die sterk ontwikkelt, professionaliseert en investeert in de toekomstige generatie, mag terecht vragen om recht te trekken wat scheef is. Met daarbij niet de focus op hoe het zo gekomen is, maar vooral op hoe het moet worden en wat daar voor nodig is.
1 september 2017
Interessant?
Dit artikel stond in KADER , het vakblad voor schoolleiders, dat AVS-leden exclusief ontvangen. Wil jij ook KADER op de deurmat hebben? Word ook lid of abonnee, ontvang voortaan een kersvers exemplaar in de brievenbus en versterk de positie van schoolleiders.